Shėn Valentini po afrohet. Kanė mbetur mė pak Ditė nga 14 Shkurti, ditė e njohur mė shumė si Dita e Shėn Valentinit, Shėn Valentini apo Dita e tė Dashuruarve.
Nėse po kėrkonit pėr urime pėr Shėn Valentin qė t'ia dėrgoni tė dashurit apo tė dashurės suaj, atėherė ky artikull ėshtė pėr ju.
Perspekti ka pėrgatitur thėnie dashurie tė cilat mund t'i pėrdorni si urime pėr Shėn Valentin.
Dihet se si dhurata pėr Shėn Valentin ju mund tė pėrgatisni shumė gjėra, por njė thėnie apo poezi pėr Shėn Valentin mund tė jetė gjėja mė e mirė qė mund tė bėni pėr tė pėrēuar njė mesazh dashurie tek partneri juaj. Kėto thėnie dashurie janė citate nga autorė tė famshėm e disa prej tyre janė edhe shkėputje nga poezi pėr Shėn Valentin. Ato mund t'i dėrgoni nėpėrmjet SMS, si status nė Facebook, si kartolinė, apo mė sė miri: t'ia thuani sy mė sy partnerit tuaj!
Mirėpo, para se tė kalojmė te thėniet dhe poezitė, le tė gjurmojmė shkurtimisht nė historinė e Shėn Valentinit...
Kush ėshtė Shėn Valentini dhe pse festohet Dita e Shėn Valentinit?
Shėn Valentini, zyrtarisht Shėn Valentini i Romės, ishte njė shenjtor i njohur romak i shekullit tė III, i cili festohet mė 14 Shkurt dhe ėshtė i lidhur qė nga mesjeta me njė traditė dashurie elegante.
Shėn Valentini
Gjithēka qė dihet sigurt pėr shenjtorin ėshtė emri i tij dhe se ai ra dėshmor dhe u varros nė njė varrezė nė Via Flaminia, afėr urės Milviane nė veri tė Romės mė 14 Shkurt. Ėshtė e paqartė nėse Shėn Valentini ishte njė shenjtor i vetėm apo bashkimi i dy shenjtorėve me emėr tė njejtė.
Dita e Shėn Valentinit ėshtė festė zyrtare nė Bashkėsinė Anglikane si dhe nė Kishėn Luterane. Nė Kishėn Ortodokse Lindore, Shėn Valentini, meshtari i Romės festohet mė 6 Korrik dhe Hieromartir Valentini festohet mė 30 Korrik. Megjithatė, pėr shkak tė paqartėsive tė kėtyre dy shenjtorėve nė lindje, nė kalendarin kishtar pėrėndimor, Shėn Valentini ėshtė i shėnuar mė 14 Shkurt.
Shėn Valentini festohet nė shumė shtete rreth botės, mirėpo nuk ėshtė festė zyrtare nė shumicėn prej tyre.
Legjenda thotė se Shėn Valentini i Romės u burgos pėr shkak se organizonte dasma pėr ushtarė tė cilėve u ishte ndaluar martesa dhe se u shėrbentė tė krishterėve, qė ishin tė persekutuar nga Perandoria Romake. Sipas legjendės, gjatė burgosjes sė tij, ai e shėroi bijėn e burgosėsit tė tij, Asteriusit. Njė zbukurim i kėsaj historie thotė se para ekzekutimit tė tij ai ia shkroi asaj njė letėr tė nėnshkruar nė fund me "Valentini juaj".
Dita fillimisht u lidh me dashurinė romantike nė mesjetė, kur tradita e dashurisė elegante po lulėzonte. Nė Anglinė e shekullit tė XVIII, ajo evoluoi nė njė ditė nė tė cilėn tė dashuruarit ia shprehnin dashurinė njėri-tjetrin pėrmes luleve, ėmbėlsirave, kartolinave dhe dhurata tė tjera. Nė Evropė, Ēelėsa tė Shėn Valentinit u jepen partnerėve "si simbol romantik dhe si ftesė pėr ta hapur zemrėn e dhuruesit", si dhe fėmijėve, pėr ta mėnjanuar epilepsinė (e njohur si Sėmundja e Shėn Valentinit). Simbolet e Shėn Valentinit qė pėrdoren sot pėrfshijnė vizatimet e zemrės, pėllumbat, dhe figura e zotit tė dashurisė, Kupidit, me krahė. Qė nga shekulli i XIX, dhurata pėr Shėn Valentin mė e popullarizuar ėshtė kartolina me mesazh dashurie.
Urime pėr Shėn Valentin
1.Edhe pse thonė se koha hakmerret me harresė ndaj kujtimeve, dashuria ime pėr ty kurrė nuk do tė zbehet.
2. Ajo qė bėhet pėr hir tė dashurisė ėshtė pėrtej tė mirės dhe sė keqes.
3. Kisha dashur qė kurrė tė mos pėrfundojnė ato ditė tė lumtura mbushur me dashuri.
4. Gjithēka, ēdo gjė qė e kuptoj, unė e kuptoj vetėm pėr shkak tė dashurisė.
5. Arti i dashurisė ėshtė kryesisht arti i kėmbėnguljes.
6. Dashuria dhe qielli e bėjnė njeriun qiellor.
7. Jam unė qė tė thėrras me zė tė shurdhėr dhe vuaj brenda vetes kėtė dashuri. Tė dua me shpirt.
8. Nuk di. Nuk njoh. Nuk dua tė kuptoj. Nuk dua veē... tė tė harroj! Dua tė tė dashuroj!
9 Pėrse sonte yjet nuk shkėlqejnė? A thua edhe ata mungesėn tėnde e ndjejnė? Tė dashuroj me mall!
10. Nėse do kėrkoja dashurinė dhe lumturinė, atė do ta gjeja vetėm te ti, dhe pėr ty do sakrifikoj e do tė kėrkoj derisa zemra tė mė punojė, sepse unė s'mundem tjetėr tė dashuroj.
11. As qė kam menduar se do tė ndihem ndonjėherė i dashuruar ashtu si atė ditė.
12. E kam frikė tė mbes nė vetmi se tė dua dhe ti atė e di. Dhe nėse ty s'tė kam kėtu atėherė nuk mundem mė me jetu!
13. Dashuritė e mėdha janė tė rralla, siē janė tė rralla veprat e mėdha. E tillė ėshtė edhe dashuria ime pėr ty!
14. Mallin e kam ruajtur nė zemėr, ka shumė kohė unė s'tė kam parė, sytė e tu s'i kam harruar, tė dua si mė parė!
15. Mos harro se pa ty ēdo gjė ėshtė e kotė, mos harro se tė dua mė shumė se dje, sot.
16. Dy lule ēelin, ato kurdo do tė thahen, por zemrat tona kurrė nuk do tė ndahen.
17. Pa ty, hėna nuk ka dritė; pa ty, dielli nuk rrezėllit; pa ty, jeta ime nuk ka kuptim se ty tė dua, veē ty, shpirti im!
18. Shpesh deti flet me fjalė tė largta, thotė gjėra qė askush s'i di, vetėm kush di tė dėgjojė mund tė kuptojė, por ti dėgjo zemrėn time do tė tė thotė "tė dua" ... "tė dua pėrjetėsisht"!
19. Njė libėr i tėrė nė njė fjalė, i tėrė oqeani nė njė pikė loti, shtatė palė qiell nė njė shikim, fortunė nė njė ofshamė, rrufe nė njė prekje, njėmijė vjet nė njė ēast, kjo ėshtė dashuria qė kam pėr ty.
20. Puthjet mė tė ėmbla ti m'i ke dhuru', jetėn ty ta fala kur mė the "tė du".
21. Fshihen germat e dy emrave,
Pikon gjaku i dy zemrave,
Rrjedh loti i dy syve
Vuajnė zemrat e tė dyve.
Sa mundem tė shoh,
Sytė e mi ty do tė kėrkojnė,
Sa mua mė rrah zemra, ty do tė dashuroj!
22. Gjithmonė njė buzėqeshje mė pėrkėdhel krejt fytyrėn kur kujtoj sytė e tu.
23. Me ty mė qesh zemra edhe kur ajo qan, me ty mė ngroh dielli edhe kur bie shi.
24. Gjithēka qė dėshiroj netė dhe ditė tė tėra, ėshtė tė tė dashuroj me gjithė fuqinė e qenies sime.
25. Lutem qė tė pranosh tė qėndrosh pranė meje deri nė fund tė jetės sime.
26. I shkruaj njė femre qė e dua shumė, i shkruaj i shkruaj, dorėn s'mund ta ndal, i shkruaj nė mėngjes, ditėn, nė mbrėmje, nė mesnatė, i shkruaj dhe kur jam nė gjumė. I shkruaj pa zemėr se zemrėn time e ka ajo tė falur nga unė.
27. Kur tė bie shi, dil nga shtėpia dhe lėri pikat qė bien tė tė prekin. Janė puthjet e dashurisė qė prej shumė kohesh kam dashur tė t'i jap.
28. Bie tė fle, tek ti mendoj, nė ėndrrat e gjumit ty tė shikoj, zgjohem nė mėngjes ty tė imagjinoj, pėr tėrė jetėn ty tė dashuroj.
29. Kur mė dhe dashurinė, zbulova jetėn, kur tė dhashė veten time, zbulova lumturinė.
30. Edhe nė kasollen mė tė vogėl ka vend pėr dy tė dashuruar.
Dashuria ėshtė ajo pa tė cilėn nuk mund tė jetohet. Unė nuk mund tė jetoj pa ty!
31. Dashuria nuk fitohet, ajo vjen vetvetiu.
32. Dashuro tė tjerėt nėse do tė tė dashurojnė. Unė tė dashuroj ty qė tė mė dashurosh ti mua!
33. Dashuria e pamaturuar thotė:- Tė dua sepse kam nevojė pėr ty. Dashuria e vėrtetė thotė: Kam nevojė pėr ty sepse tė dua. Edhe unė ashtu si tė dashuruarit e vėrtetė, kam nevojė pėr ty sepse tė dua!
34. Dashuria ėshtė i vetmi pasion qė nuk duron as tė kaluarėn, as tė ardhmen. Unė me ty dua tė shijoj tė tashmen!
35. Nuk ėshtė vėshtirė tė dashurosh, vėshtirė ėshtė ta shprehėsh atė. Po ta them me fjalė tė thjeshta, Tė dua!
36. Kam dėshirė lehtė tė pėrqafoj,
Lermė tė tė dua ashtu siē tė dashuroj,
Ėshtė shumė e vėshtirė pa ty tė jetoj,
Vetėm nė vdekje mund tė tė harroj!
I lutem Zotit tė vetmen dėshirė tė ma plotėsojė
Shpirt thua bashkė do pėrfundojmė!
37. Edhe pse thonė se koha hakmerret me harresė ndaj kujtimeve, dashuria ime pėr ty kurrė nuk do tė zbehet.
38. Ajo qė bėhet pėr hir tė dashurisė ėshtė pėrtej tė mirės dhe sė keqes.
39. Kisha dashur qė kurrė tė mos pėrfundojnė kėto ditė dashurie.
40. Gjithēka, ēdo gjė qė e kuptoj, unė e kuptoj vetėm pėr shkak tė dashurisė qė kam pėr ty.
41. Duke ėndėrruar pėr ty!
Mė mungon ti!
Duke tė dėshiruar ty!
Duke tė dashuruar ty!
Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit!
42. Ne filluam si tė huaj. U bėmė miq. Ne u bėmė tė vetmit pėr njėri tjetrin... Ne do tė mbesim si tė vetmit pėrgjithmonė. Ne jemi dy pjesė tė njė zemre tė plotė tė dashuruar nė njė shpirt tė vetem.
43. Qė kur jemi njohur, tė kam thėnė ēdo ditė qė tė dua, sot, ėshtė njė mundėsi pėr mua qė tė ta tregoj. Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit!
44. Ti e bėn jo normalen tė duket normale, dhe normalen tė duket argėtuese. Ti vėrtet e bėn gjithēka rreth teje tė duket mė e mirė. Kjo ėshtė arsyeja pse tė dua. Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit!
45. Trėndafilat janė tė kuq dhe violetat janė blu,
Nuk kam qenė kurrė mė shumė i dashuruar me ty!
Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit, dashuria ime!
46. E/I dashur, dashuria ime pėr ty ėshtė mė e thellė se deti dhe mė e lartė se qielli. Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit!
47. Ti je unike, ti je e kujdesshme, ti je mė e mira! Prandaj dhe une tė dua kaq shumė. Tė dua dashuria ime!
48. Unė jam njeriu mė me fat qė tė kam nė jetėn time. Tė dua! Gėzuar ditėn e Shėn Valentinit dashuria ime!