Bazuar nė mėnyrėn se si startupet shfaqen nė mediat e sotme, tė duket sikur tė gjithė themeluesit janė adoleshentė ose nė tė 20-tat. Kemi dėgjuar histori tė shumta pėr milionerė tė rinj dhe sipėrmarres adoleshentė, por kjo ėshtė vetėm njė pjesė e pikturės. Ka shumė sipėrmarrės qė kanė gjetur "idete e mėdha" nė moshė tė madhe, duke themeluar kompani, qė nė disa raste, zgjasin pėrtej viteve tė tyre tė jetės.
Kėta janė gjashtė nga sipėrmarresit qė e kanė nisur vonė karrierėn e tyre si sipėrmarrės dhe kanė provuar qė suksesi ėshtė i mundshėm nė ēdo moshė:
1. Leo Goodwin, GEICO
GEICO, ose "Kompania e sigurimeve pėr punonjėsit e qeverisė" ėshtė tashmė njė markė shumė e njohur pėr sigurimin e makinave me figura shumė tė njohura tė reklamave. Por pėrpara GECKO-s, Caveman-I ose Maxwell, GEICO ishte idea e Leo Goodwin. Duke punuar si ekonomist nė San Antonio, Texas, nė 1930, Goodwin kuptoi qė sigurimet duhet tė rishikoheshin. Pse nuk kishte kompani qė merreshin drejtpėrdrejtė me klientin, duke kursyer para qė zakonisht shkonin pėr komisionerėt?
Nė vitin 1936, nė moshėn 50 vjeēare, Leo themeloi GEICO nė Washington, D.C. Nė fillim si ēdo biznesmen tjetėr i kohės, ai punoi shumė me gruan e tij Lillian pėr drejtimin e kompanisė. Nė fund tė vitit, GEICO kishte 12 persona nė stafin e tij dhe 3700 politika nė veprim. Sot, Geico punėson mbi 27.000 njerez dhe ka mbi 14 milionė tė siguruar.
2. Harland David Sanders, Kentucky Fried Chicken
Col Sanders nuk e nisi me idenė e njė biznesmeni tė suksesshėm. Ai e humbi babain nė njė moshė tė re, grindej shumė me njerkun e tij dhe u pushua nga disa punė, duke humbur dhe punėn si avokat pas njė zėnke me klientin e tij nė gjyq. Megjithatė, ai ishte i vendosur tė mos dorėzohej kurrė dhe kjo ēoi nė suksesin e tij.
Ndėrkohė qė punonte nė njė stacion shėrbimi nė Corbin, Sanders fitoi popullaritet nė zonėn e tij pėr recetėn e shijshme tė pulės. Pasi stacioni i Corbin u shkatėrrua pas njė zjarri, Sanders e rindėrtoi vendin si nje motel dhe njė restorant me 140 ulėse. Nė 1952, nė moshėn 62 vjeēare, Sanders hapi franshizen e parė tė Kentucky Fried Chicken. Sot, KFC ka mbi 18800 outlete nė 118 territore dhe shtete tė ndryshme.
3. Robert Noyce, Intel
Pasi fitoi doktoraturėn e tij nė fizikė nga MIT, Robert Noyce gjeti punė si njė inxhinier kėrkimi, duke pėrfunduar nė "Beckam Instruments". Nė 1957, ai dhe 7 te tjerė iken nga Beckam dhe themeluan "Fairchild Semiconductor Corporation". Mbasi shijoi suksesin aty, ai iku bashkė me Gordon Moore. Sė bashku, ato themeluan "Intel" kur Noyce ishte 41 vjeē.
Noyce konsiderohej si njė vizionar i kompanisė dhe e trajtonte stafin e tij si njė familje. Ai refuzoi benefitet e tė qenit CEO dhe e mbajti kompaninė me mė pak hierarki dhe mė tė relaskuar. Ndėrkohė te Intel, ai mbikqyri shpikjen e mikroprocesorėve, njė inovacion qė revolucionarizoi teknologjinė e kompjuterave dhe themeloi makinat qė ne pėrdorim sot.
4. Reid Hoffman, LinkedIn
Sigurisht njė kompani si LinkedIn, njė rrjet social gjigand ėshtė themeluar nga njė i ri apo jo? Aspak! Reid Hoffman u mundua tė kuptonte ēfarė tė bėnte pas diplomimit nė Stanford. Ai vendosi tė punonte, por duke e berė kėtė me njė strategji, duke krijuar njė plan me gjėrat qė do t'i duhen pėr tė nisur kompaninė e tij.
Kur ai e nisi pėr herė tė parė kompaninė e tij, ai themeloi njė faqe interneti tė quajtur Socialnet, me besimin se duke pasur alogaritmet e duhura do t'i garantonte suksesin. Ai u mundua t'a reklamonte nė revista dhe gazeta, por nuk gjeti lidhjen e duhur me idenė. Ne fund, ai u largua dhe u bashkua me Pay Pal. U largua dhe nga PayPal nė vitin 2002 duke bashkėthemeluar LinkedIn. Hoffman ishte 35 vjeē kur e themeloi dhe 43 vjeē kur u bė publike.
5. Wally Blume, Denali Flavors
Nė qoftė se mendon qė njė akullore me shije domateje tė ngacmon stomakun, nuk je i vetmi. Wally Blume kishte 20 vite karrierė tė suksesshme, por e kuptoi qė duhej tė lėvizte pėrpara kur pronari i tij vendosi tė provonte kėtė ide tė ēmendur.
Nė vitin 1995 kur ishte rreth 50 vjeē, ai vendosi tė hapte kompaninė e tij tė akulloreve, "Denali Flavors", ku ai krijoi shijen e famshme "Gjurmėt e Drerit". Sot, kompania i sjell atij 80 milionė$ fitime nė vit vetėm nga marrėveshjet pėr pėrdorimin e produkteve tė tij. Denali tani ka mbi 40 shije dhe Blume ėshtė akoma i forte nė moshėn 70 vjeēare.
6. Carol Gardner, Zelda Wisdom
Kur ti je 52 vjeē, i sapo divorcuar, trokė dhe nė depression, gjėja e fundit qė do tė vinte nė mėndje ishte tė hapje njė kompani. Dhe nėse ndodh, mund tė jetė me recetėn e mjekut.
Pasi mori njė qen me rekomandimin e terapistit, Carol Gardner fitoi njė konkurs lokal tė quajtur "Christmas Card" me foton e njė qeni bashkangjitur me njė thėnie pėr tė qeshur. Fitorja e inspiroi Gardner tė niste njė kompani me letra pėrshėndetjeje, tė cilės ia vuri emrin e qenit tė tij, Zelda. Nė vitin 2010, kompania e Zelda Wisdom u vlerėsua 50 milionė $, duke treguar qė kurre nuk mund ta dini nga mund t'ju vijė ideja e madhe.
Tė drejtosh njė biznes nuk ėshtė e thjeshtė. Duhet punė e palodhshme dhe disiplinė qė tė arrish suksesin. Si rezultat nuk duhet tė jetė surprizuese, qė shumė herė janė mė tė vjetrit dhe mė tė menēurit qė dinė tė ecin drejt kėsaj rruge.
Kėshtu qė mos e llogaritni veten jashtė, pavarėsisht se ēfarė moshe keni. Suksesi mund t'i vijė kujtdo, nė ēdo kohė!