Sa njerėz kanė banuar mbi tokė?

Nga prehistoria e deri sot, njerėzit qė kanė shkelur mbi planetin tonė janė vlerėsuar tė kenė qenė, pothuajse 108 miliardė. Llogaritja (thjesht statistikore) nuk ėshtė e lehtė sepse varet nga shumė variabla.

Njė nga studimet mė tė besueshme daton nga mesi i viteve tė '90-ta dhe u krye nga Carl Haub nė emėr tė OJF-sė Byroja Referuese e Popullsisė. Studimi, i titulluar "Sa njerėz kanė jetuar ndonjėherė nė Tokė", u pėrditėsua nė vitet 2002 dhe 2011.

Autori vuri nė dukje se puna e tij mund tė jetė vetėm gjysmė-shkencore, pasi nuk kishte tė dhėna tė caktuara demografike pėr gati 99% tė kohės qė njeriu ka jetuar nė Tokė.

Vlerėsimi ėshtė marrė duke krahasuar nivelet e popullsisė nga 50 000 para Krishtit (kur u shfaq njeriu modern) deri sot, duke aplikuar, pėr ēdo periudhė historike, normat e lindjeve tė vlerėsuara nė bazė tė kritereve tė ndryshme: nga 8.000 p.e.s. deri nė 1 u aplikua njė vlerė prej 80 lindur pėr 1000 banorė nė vit.

Nė vitin 2011, u zbatua vlera minimale e 23 lindjeve pėr 1 000 njerėz. U fillua nga njė numėr hipotetik, 2 individė, nė 5 0000 pes pėr tė arritur rritjen graduale tė popullsisė: 5 milionė nė 800 pes, 300 milionė nė shekullin e parė pas Krishtit, gjysmė miliard nė 1650 dhe 5 miliard e 760 milionė nė vitin 1995.

Milionat e milionave

Duke marrė parasysh progresin, sipas vlerėsimeve tė Haub nė vitin 2002, Toka ka qenė e banuar, pėrgjatė gjithė historisė njerėzore, me rreth 106 miliardė njerėz pėr tė arritur 107 602 707 791 nė mesin e vitit 2011. Studimi statistikor i kryer nga shkencėtarėt e tjerė konfirmon vlerėsimet e Haub, me ndryshime qė variojnė nga 100 nė 115 miliardė.

Po nė tė ardhmen?

Popullsia botėrore do tė rritet nė mėnyrė eksponenciale: nė vitin 2050, sipas njė raporti tė Kombeve tė Bashkuara, mund tė jemi nė 10 miliardė qė popullojmė planetin: ēdo vit, Toka ėshtė e pasuruar me 83 milionė banorė tė rinj, pavarėsisht njė rėnieje tė pėrgjithshme tė riprodhimit.