10 shkrimtarėt dhe veprat e tyre qė u shkruan nėn efektin e kokainės.

Zakonisht, ne trajtojmė lehtėsisht muzikantėt, drejtorėt dhe aktorė qė kanė zakone tė kėqija, duke i parė si njė dukuri e zakonshme. Ata janė njerėz krijues pas tė gjithash.

Kur bėhet fjalė pėr shkrimtarėt, tė cilėt janė gjithashtu krijues, pėr ndonjė arsye nuk mendojmė se ėshtė nė rregull qė ata tė kenė tė njėjtat zakone.

Le tė hedhim njė vėshtrim tė ndryshėm nė disa vepra klasike:

Stephen King as nuk pėrpiqet tė fshehė faktin se shumė nga veprat e tij janė shkruar mbi vartėsinė e kokainės. Pėrveē kėsaj, ai as nuk mban mend kohėn kur i shkruante. Nė njė intervistė pėr Rolling Stone, ai tha se ai kishte pėrdorur kokainė nga viti 1978 deri nė vitin 1986 dhe shkroi rreth 10 novela. Disa prej tyre janė "Ai", "Kulla e Errėt", "Pema e Qiellit" dhe "Qėndroni".

Nė vitin 1959, Kesey punoi si njė asistent psikiatėr nė njė spital (kujtimet e asaj eksperience u pėrdorėn pjesėrisht nė One Flew Over the Cuckoo's Nest), ku ai mori pjesė nė disa eksperimente. Ata ishin pjesė e hulumtimit mbi ndikimin e LSD-sė nė trupin e njeriut. Nė vitin 1964, ai krijoi njė revolucion tė vėrtetė psikodelik nė SHBA kur krijoi komunitetin "Cheers Pranksters", i cili popullarizoi LSD-nė. Ata organizuan partitė qė ishin mė tė mėdha se ato tė "Projektit X". Ata madje kishin mbuluar prej gjahut nė LSD!

Sipas Annie Cohen-Solal, qė shkruante biografinė e ekzistencialistit tė madh, dieta e tij e pėrditshme ishte: dy pako cigare, njė ēift tubash duhani, 1/4 shishe pije alkoolike, 200 miligramė amfetaminė, 15 gramė aspirina, dhe rreth 20 kordranė (njė pėrzierje e amfetaminė dhe aspirina). Shkrimtari vdiq nė moshėn 74 vjeēare.

Fakti interesant: nė post-revolucionin Rusia, kokaina ishte mė e lehtė pėr t'u marrė se njė shishe vodka. Nuk kishte rregulla apo ligje qė ndalonin atė. Ajo u shit nė tregje dhe nė dyqanet e cigareve. Kjo ėshtė ndoshta origjina e mitit qė romani mė i gjatė qė Vladimir Mayakovsky ndonjėherė kishte shkruar, ishte me kokainė. Ky informacion nuk ėshtė konfirmuar nga tė gjitha burimet. Ne nuk besojmė me tė vėrtetė, por kush e di?

Dickens jetonte nė periudhėn viktoriane, kur pėrdorimi i drogės (opiumi dhe kokaina) ishte popullor, i lirė dhe i ndaluar nga mjekėt. Ndonjėherė droga madje u pėrshkruan si antidepresantė. Shkrimtari i madh ishte i varur nga droga. Duke marrė parasysh kujtimet e njerėzve qė e njihnin atė pėr vizionet qė kishte dhe sjelljen e tij tė ēuditshme, mendohej se ai ishte vazhdimisht nėn efekt.

Z. Carroll gjithashtu jetonte nė kohėt viktoriane. Ai pėrdori laudanumin (opiumin me alkool) si njė formė trajtimi. Shumė njerėz seriozisht mendojnė se "Liza nė botėn e ēudirave" ėshtė kaq gjeniale pėr shkak tė laudanumit. Ka teori se libri ishte menduar tė ishte njė pėrshkrim i njė udhėtimi tė drogės.

Nė vitin 1884, Sigmund Freud ishte i interesuar pėr njė analgjezik tė ri: kokainė. Gjatė tri viteve tė ardhshme, ai botoi disa vepra shkencore ku u habit nga ajo qė mund tė bėnte kokaina. Ai filloi ta pėrshkruante atė tek nusja e tij dhe e rekomandoi atė tek miqtė e tij. Por nė fillim tė vitit 1887, shkencėtarėt kuptuan se kokaina nuk ishte aq e padėmshme sa ē'do mendonte mė parė, dhe Frojdi u gjykua pėr propagandėn e drogės. Ai pendohet pėr atė qė bėri dhe u pėrpoq tė heqė qafe varėsinė nga droga deri nė vitin 1900.

Nga viti 1844 deri nė vitin 1848, poeti mori pjesė nė "The Club des Hashishins". Sipas asaj qė anėtarėt e tjerė tė klubit thanė, "Baudelaire u pėrpoq dyfish pėr njė eksperiment". Kjo "lumturi" ishte e neveritshme pėr tė. Baudelaire mė vonė kishte njė varėsi tė shkurtėr tė opiumit, por ai arriti ta kapėrcejė shpejt dhe krijoi njė pėrshkrim tė madh tė ndikimit tė drogės nė trupin e njeriut, i cili kishte njė emėr simbolik: Paradite artificiale.

Zonja Graham, njė ish-punonjės i BBC-sė pėr fėmijė, tha pėr atė se pas episodit tė parė tė shfaqjes sė saj, prodhuesi dhe organizatori i shfaqjes i ofruan asaj kokainė. Siē doli mė vonė, pėrdorimi i drogės nė mesin e ekipit krijues tė BBC-sė pėr fėmijėt nuk u dėnua, por, pėrkundrazi, u vlerėsua. Drejtuesit menduan se kokaina i ndihmoi shkrimtarėt tė gjenin ide tė reja dhe krijuese. Sa mirė ju kujtohet "Teletubbies"?

Kur njerėzit flasin pėr sa ishin romanet e fuqishme tė Bulgakov, ata shpesh kujtojnė morfinėn qė shkrimtari e pėrdori. Nė vitet 1916-1917, Bulgakov punoi si mjek i vendit dhe pėr herė tė parė ai pėrdorte morfinė pėr tė vrarė dhimbjet e tmerrshme tė shkaktuara nga difteria. U deshėn pesė vjet nga shkrimtari pėr ta trajtuar atė nė vitin 1921. Tė gjitha kujtimet pėr kėtė periudhė pėrshkruhen nė librin "Morphine", tė shkruar mė 1927. Po, shkrimtari ishte i varur nga droga, por kurrė nuk shkroi romane sipas ndikimi tė drogės.

Shkrimtarėt u bėnė ata qė u bėnė vetėm falė talentit tė tyre tė pabesueshėm.

Ata e konsideronin varėsinė e drogės njė dėnim mė shumė se njė lloj ndihme.