Vetitė dhe pėrfitimet e Magnezit.

Magnezi ėshtė njė mineral i rėndėsishėm pėr shėndetin e trupit, qė gjendet nė qelizat, indet dhe organet.

Pėrmbajtja e magnezit nė organizmin e njė tė rrituri ėshtė e barabartė me rreth 25 gramė, 60% ėshtė i pranishėm nė kocka, 39% ėshtė brendaqelizor dhe rreth 1% ėshtė nė lėngun jashtė qelizave.

Sasia e kėtij elementi tė rėndėsishėm balancohet nė trup, nėpėrmjet ndėrveprimit me minerale tė tjera. Nėse magnezi nis tė mungojė nė qeliza, trupi tėrheq nga rezervat e veta, pra nga kockat dhe nga mėlēia, duke shkaktuar simptomat e para tė mangėsisė sė tij.

Pėrse ėshtė i rėndėsishėm magnezi?

Magnezi ėshtė i rėndėsishėm pėr shėndetin pasi ai ndihmon qelizat e muskujve pėr tu ēlodhur, duke pėrfshirė edhe ato tė zemrės.

Magnezi ėshtė gjithashtu thelbėsor pėr mineralizimin dhe zhvillimin skeletik. Njė mangėsi e magnezit lidhet me sėmundje tė zemrės, rrahjet e parregullta dhe palpitatacionet.

Studimet e fundit kanė treguar se dietat e pasura me magnez mund tė nxisin uljen e presionit tė gjakut, sidomos tek tė moshuarit, dhe pėr tė shmangur fillimin e ērregullimeve kardiake.

Magnezi ėshtė thelbėsor pėr aktivitetin dhe ekuilibrin e sistemit nervor. Ai paraqet nje efekt qetėsues dhe redukton ngacmimin e nervave dhe muskujve. Magnezi zvogėlon sekretimin e adrenalinės dhe dėshmon tė jetė efektiv pėr tė qetesuar dhimbjet e barkut dhe tė ulė tensionin, pėr shembull nė rastin e dhimbjes sė kokės dhe kundėr nervozizmit, zorrės sė irrituar, takikardisė dhe dhimbjes sė stomakut.

Magnezi ndėrhyn gjithashtu dhe nė koagulimin e gjakut si dhe nė metabolizmin e lipideve, proteinave dhe karbohidrateve dhe lejon prodhimin e energjisė. Kjo ndihmon nė mbajtjen e njė pH tė ekuilibruar nė gjak, rregullon ritmin e zemrės dhe ka njė veprim vazodilatator.

Mangėsia e magnezit ndodh nė kushtet e stresit apo traumave tė nivelit psikofizik dhe shkakton ērregullime neuromuskulare (spasmophilia, vėshtirėsi nė pėrqėndrim, pagjumėsi, etj), kardiovaskulare dhe sėmundje gastrointestinale.

Ushqimet qė pėrmbajnė magnez

Magnezi ėshtė njė mineral qė gjendet nė shumė ushqime, sidomos nė ato me origjinė bimore. Ai mund tė gjendet me bollėk nė perimet me gjethe jeshile, tė tilla si panxhari, karēofi dhe spinaqi, arrat, bajamet, kikirikėt, fistikėt dhe lajthitė janė tė pasura, si dhe bishtajore tė tilla si thjerrėzat dhe fasulet.

Drithėrat pėrmbajnė njė dozė tė lartė tė magnezit, pėr shembull, orizi dhe krundet nė pėrgjithėsi, si dhe buka integrale. Ēokollata e hidhur, kakao dhe kėrpudhat janė mjaft te pasura me magnez.

Edhe frutat janė tė pasura me magnez, tė tilla si kiwi, njė fryt i veēantė me veti rehidratuese dhe antioksidante. Bananet, kumbullat, portokalli, mollėt dhe dardhat janė gjithashtu mjaft tė pasura me magnez.

Mishi, peshku dhe qumėshti janė burime mė pak tė rėndėsishme.

Nevojat ditore pėr magnez

Kėrkesat e pėrditshme e magnezit pėr tė rriturit ėshtė 420 mg nė ditė pėr meshkujt dhe 320 mg pėr femrat. Doza e rekomanduar gjatė shtatzanisė dhe laktacionit ėshtė 360 mg nė ditė. Ndėrsa tek fėmijėt, kėrkesat e pėrditshme tė magnezit janė:

30 mg, deri nė 6 muaj;

75 mg, 6-12 muaj;

80 mg, fėmijėt 1-3 vjeē;

130 mg, fėmijėt 4-8 vjeē;

240 mg, fėmijėt 9-12 vjeē;

410 mg, djemtė 13-19 vjeē.

Ėshtė gjithmonė e kėshillueshme qė tė mos tejkalohen dozat e rekomanduara ditore ose rrezikojmė tė shkaktohen simptomat e magnezit tė tepėrt.