Fjalor Gastronomik. Fjalė me shkronjėn T

Perspekti uron qė ky fjalor gastronomik t'ju vijė sadopak nė ndihmė pėr tė kuptuar mė mirė termat e gatimit, por edhe nė pasurimin e gjuhės suaj tė pėrditshme.

Tabuleh (Tabbouleh)

Pjatė tradicionale orientale qė, shpeshherė, konsiderohet si sallatė. Pėrgatitet me me bollgur, domate, kastraveca, majdanoz, qepė, mente, vaj dhe lėng limoni. Pėrbėrėsit janė tė prera hollė dhe, ndonjėherė, i shtohet edhe hudhėr. Mund tė pėrdoret nė vend tė bollgurit edhe couscous.

Taco

Pjatė tipike meksikane. Njė lloj pite misri (ose gruri) e butė ose kėrce, me njė diametėr rreth 20 cm, qė mund tė mbushet me ushqime tė ndryshme tė parapėrgatitura si mish tė grirė, me peshk, me copa mish viēi ose pule, me produkte vegjetariane etj. Mbas mbushjes, pitja pėrthyhet pėrgjysmė dhe ėshtė gati pėr tu ngrėnė.

Tartuf

Lloj kėrpudhe qė rritet nėn tokė pranė rrėnjėve tė pemėve, zakonisht lisit, blirit, pishės, shelgut tė egėr etj. Ka formėn e zhardhokut dhe nuk ka rrėnjė, gjethe dhe as degė. Parapėlqen tokat ranore dhe ushqehet me kripėra minerale qė i merr nga rrėnjėt e bimėve tė tjera. Ka dy lloje tartufėsh, i ziu, qė haset mė shpesh, dhe i bardhi, qė ngjan me zhardhokun e patates. Ėshtė njė nga produktet mė tė shtrenjta tė kuzhinės dhe nuk konsumohet si njė ushqim mė vete, por grihet mbi ushqime tė tjera pėr ti dhėnė aromė tė kėndshme dhe tė veēantė, veēanėrisht pastave, supave, pjatave me mish, lloje tė veēanta sallatash etj.

Tėlyn

Gjalpė. I thonė kėshtu ebasanasit.

Tėrshėrė

Bimė e ngjashme me grurin, me fara tė mbledhura tufė, tė veshura me dy hala ose nė trajtė dhėmbėzash. Dikur tėrshėra pėrdorej vetėm pėr kafshėt, kurse sot, produktet e tėrshėrės konsiderohen si ushqime me vlera tė larta ushqyese dhe shėndetėsore pėr njeriun. Ajo ėshtė e pasur me fibra tė tretshme qė pėrthithen lehtė nga organizmi dhe ndihmojnė nė largimin e LDL-sė, ose siē quhet ndryshe kolesteroi i keq. Mielli i tėrshėrės ka veti antioksiduese, pėrbėn njė ushqim shumė tė mirė pėr fėmijėt, si dhe pėr nėnat me fėmijė nė gji, qė nuk kanė qumėsht nė sasinė e duhur. Supa me tėrshėrė ėshtė njė ushqim i mirė pėr ata qė kanė kaluar sėmundje tė rėnda. Tėrshėra ėshtė njė alternativė shumė e mirė pėr mėngjesin duke pėrgatitur qė nė darkė pėrzierjen: tėrshėrė, kos, fara dhe fruta.

Thekėr

Bimė njėvjeēare qė mbillet si drithė sidomos nė zona malore, me kėrcell si tė grurit, me kokrra tė murrme, tė gjata e tė holla; kokrrat e kėtij drithi, qė pėrdoret pėr ushqim. Thekėr dimri thekėr qė mbillet nė vjeshtė. Thekėr vere thekėr qė mbillet nė mars. Kashtė thekre. Bukė thekre. Arė me thekėr. Mbjellin thekėr. Ėshtė rritur si thekra pa bukė ėshtė zgjatur shumė.

Thjerrėz

Bishtajore njėvjeēare me lule tė vogla e tė bardha. Kokrrat e thjerėzave kanė formė ovale ndėrsa disa tė tjera janė mė tė sheshta. Pėrdoren nė gatime tė ndryshme, duke u kombinuar mjaft mirė nė supa, gjellė dhe receta tė ndryshme. Gatuhen mė shpejt se fasulet sepse janė mė tė imėta. Pėrmbajnė shumė kalori dhe janė tė pasura me fibra. NJihen tre lloje thjerėzash: jeshile, tė kuqe dhe kafe.

Thrashegėr

Qershizė, qershigėl, qershi toke, rrush mali. Lėng thrashegre.

Tret (tres)

1) Shkrij nė ujė ose nė njė lėng tjetėr njė lėndė tė ngurtė; kthej nė gjendje tė lėngėt njė lėndė tė ngurtė duke e ngrohur ose duke e nxehur, e shkrij. Tret sheqerin (kripėn). Tres gjalpin (dhjamin).

2) Bluaj mirė ushqimin nė stomak qė tė hollohet e tė thithet nga organizmi.

Troftė

Peshk i ujėrave tė ėmbla, me trup tė gjatė e me dy fletė nė shpinė. Ka gojė tė madhe e nofulla tė forta. Mishi i tij zakonisht vjen pak si i kuqėrremtė dhe ėshtė shumė i shijshėm. Troftė pikaloshe. Troftė liqeni (lumi).

Trumzė

Bimė me kėrcell tė vogėl, tė fortė e me shumė degė. Gjethet i ka tė ngushta e stėrgjatėshe, nė ngjyrė hiri si nė tė gjelbėr dhe me erė tė kėndshme. Ēel lule tė bardha, qė bėjnė kokrra tė vogla vezake e qė pėrdoret pėr pėrgatitjen e lėndėve me erė tė mirė. Ka shije disi tė ngjashme me rozmarinėn dhe pėrfshihet nė shumė gatime me mish, peshk, bishtajore dhe perime. Ėshtė ideale pėr salcat shoqėruese.