Nė kuptimin e plotė, vaji i karrotės ėshtė vaji ideal pėr pamjen e lėkurės! Ai merret nga tretja e karrotave tė thata dhe tė grira nė njė vaj bimor (oleolito), qė ēliron, gjatė kohės sė tretjes, tė gjitha parimet e tyre liposolubile tė vajit, dhe qė mė pas filtrohet. Efektet e tij nė nxirjen e lėkurės janė si atribut i pranisė sė beta-karotenit, njė substancė qė, sapo arrin nė zorrė, konvertohet nga trupi nė vitaminė A, thelbėsore pėr shėndetin e lėkurės dhe tė syve. Njė vaj i mirė karrote duhet tė pėrmbajė tė paktėn 0.35% beta-karoten.
Karotenoidet janė pigmente pėrgjegjėse pėr ngjyrėn portokalli tė shumė perimeve. Janė veēanėrisht tė pasura me karotenoide fruta tė tilla si kajsitė, hurmat, shalqitė, pjeshkėt, portokalli dhe perime tė tilla si karrotat, domatet, kungujt e verdhė, specat e kuq, por edhe perimet me gjethe jeshile tė tilla si spinaqi, brokoli, rrepat dhe ēikoret. Pėr kėtė arsye, vaji i karrotės pėrdoret nė fitoterapi pėr pėrdorim nė produktet ushqimore dhe kozmetike.
Vaji i karrotės: vetitė dhe benefitet e tij
Nė njė pėrpjekje pėr tė arritur nxirjen e pėrsosur, shumė pėrfundojnė duke vėnė nė rrezik bukurinė e lėkurės se tyre. Rekomandimet pėr njė mbrojtje tė duhur solare nuk janė kurrė tė mjaftueshme. Kush dėshiron tė ushqejė dhe tė mbrojė lėkurėn dhe njėkohėsisht tė marrė pėrfitimet e diellit, mund tė pėrdorė vaj karrote, veēanėrisht i pėrshtatshėm nė funksion tė ekspozimit nė diell.
Pėrdorim i brendshėm:Si njė shtojcė(integrator) natyrore, vaji i karrotės merret nė rruazat e xhelatinės, pėr tė pėrgatitur lėkurėn ndaj ekspozimit tė diellit dhe pėr tė promovuar njė nxirje tė shėndetshme, sepse ajo shėrben pėr tė ruajtur mė mirė indet, nė sajė tė vetive tė saj antioksidante dhe mbrojtėse, falė karotenoideve qė ajo pėrmban. Nėpėrmjet marrjes sė saj, ne mund tė kundėrshtojmė oksidimin e yndyrės nėn lėkurė dhe pėr pasojė dhe tendosjen e indeve epiteliale. Pėrveē kėsaj, vaji i karrotės forcon sistemin imunitar, mbrojtjen nga infeksionet, sidomos ato nga kėrpudhat.
Megjithatė, arsyeja e famės qė i atribuohet vajit tė karrotės ėshtė fakti se ai ėshtė njė vaj pėr lėkurėn me cilėsi pozitive dhe qė rrespekton aktivitetet e veēanta jetike tė tė gjitha indeve, duke pėrfshirė lėkurėn, mukozėn, indet e syrit dhe kornean. Nė praktikė, sasia e duhur e vitaminės A ,favorizon aftėsinė vizuale dhe vizionin e natės, falė pėrbėrjes sė rodopsinės, pigmentit vizual; dhe pėr shkak se ajo stimulon prodhimin e retinės.
Pėrdorimi kozmetik:Nė kozmetikėn natyrore ka njė veprim mbrojtės dhe rigjenerues pėr lėkurėn, ideal pėr ta mbrojtur atė nga dėmtimi i shkaktuar nga rrezet e diellit dhe pėr tė kundėrshtuar procesin e plakjes qelizore. Ai ėshtė i pėrshtatshėm pėr lėkurė tė thatė ose tė ekspozuar ndaj tė ftohtit dhe erės, dhe sidomos pėr ata qė jetojnė pėr njė kohė tė gjatė jashtė. Vaji i karrotės ndihmon nė rritjen dhe rigjenerimin e indeve tė trupit, e mban lėkurėn tė butė, ju lejon ta mbani atė tė re dhe elastike, duke parandaluar tharjen dhe irritimin e saj. Pėr kėtė arsye ai pėrdoret nė pėrgatitjen e kremėrave tė diellit dhe ata qė pėrdoren pas ekspozimit nė diell.