Kėshilla nga Japonia pėr jetė tė gjatė e tė shėndetshme

Mjeku Japonez Shigeaki Hinohara ishte njė nga njerėzit e shkencave mjekėsore qė nė Japoni ka jetuar mė gjatė se gjithė kolegėt e tij.

Hinohara ka lindur mė 4 Tetor 1911 dhe vdiq mė 18 Korrik 2017, nė moshėn 105- vjeēare. Prandaj vjen pyetja spontane: njė mjek si ai, nė jetėn e tij, ēfarė i rekomandon pacientėve tė tij, qė tė mund tė jetojnė gjatė.

1. Ushqehuni mirė "Tė gjithė ose ata qė jetojnė gjatė, pavarėsisht nga kombėsia, raca ose gjinia, kanė njė gjė tė pėrbashkėt: "unė nuk jam mbipeshė"."

2. Mos ndiqni rrugėn e shkurtėr "Pėr tė qenė tė shėndetshėm, gjithmonė ngjitini shkallėt. Unė ngjit shkallėt dy nga dy pėr tė ushtruar muskujt e mi".

3. Zbuloni energjinė tuaj rinore "Energjia vjen nga fakti i tė ndjerit mirė, dhe jo kur hahet mirė ose shumė. Ne tė gjithė e kujtojmė kur ishim fėmijė dhe ne ishim duke u argėtuar, duke harruar pėr hamė ose tė flemė. Mendoj se edhe si tė rritur mund ta mbajmė kėtė qėndrim. Ėshtė mė mirė tė mos e lodhni trupin me shumė rregulla si ngrėnia dhe koha e gjumit".

4. Mbaje veten tė zėnė me punė "Planiko gjithmonė pėrpara. Axhenda ime ėshtė tashmė e plotė pėr pesė vitet e ardhshme, me konferenca dhe punėn time nė spital".

5. Vazhdoni tė punoni "Nuk ka asnjė nevojė pėr tė dalė nė pension, por nėse ėshtė e nevojshme duhet tė jetė shumė mė tepėr se 65 vjet. Pesėdhjetė vjet mė parė kishte vetėm 125 njerėz Japonezė mbi 100 vjeē, sot ka mbi 36 000".

6. Vazhdoni tė ofroni kontributin tuaj nė shoqėri "Pas njė epoke tė caktuar duhet tė pėrpiqemi tė kontribuojmė nė shoqėri. Kam punuar si vullnetar qė kur isha 65 vjeē. Unė ende punoj 18 orė nė ditė 7 ditė nė javė dhe e dua ēdo minutė".

7. Pėrhapni njohuritė tuaja "Ndani atė qė dini. Unė ofroj 150 konferenca nė vit, disa pėr 100 nxėnės tė shkollave tė mesme, disa pėr 4 500 sipėrmarrės. Unė zakonisht as pėr njė orė ose njė orė e gjysmė, duke qėndruar nė kėmbė, pėr tė mbajtur trupin nė formė".

8. Kuptoni vlerėn e disiplinave tė ndryshme "Shkenca nė vetvete nuk mund tė kurojė apo tė ndihmojė njerėzit. Shkenca i trajton tė gjithė si njė realitet unik, por sėmundjet janė individuale. Ēdo person ėshtė unik dhe sėmundjet lidhen me zemrėn e tij. Pėr tė kuptuar sėmundjet dhe pėr tė ndihmuar njerėzit na nevojiten artet liberale dhe vizuale, jo thjesht mjekėsi".

9. Ndiqni instinktet tuaja "Nė kundėrshtim me atė qė ėshtė imagjinuar, mjekėt nuk mund tė kurojnė gjithēka dhe tė gjithė, kėshtu qė pse nė disa raste tė shkaktojnė dhimbje tė panevojshme, si njė ndėrhyrje? Unė mendoj se muzika dhe terapi tė tjera mund tė ndihmojnė njerėzit mė shumė se mjekėt imagjinojnė."

10. Rezistenca ndaj materializmit "Mos u dorėzo pėr tė grumbulluar gjėra materiale. Mos harro: nuk e di kur do tė vijė radha pėr tu larguar nga kjo botė dhe nuk do tė marrim asgjė nga ato qė kemi kėtu".

11. Gjeni modelet e jetės dhe burimet e frymėzimit "Gjeni dikė qė ju frymėzon tė shkoni mė tej. Babai im mė 1900 shkoi pėr tė studiuar nė Shtetet e Bashkuara, ai ishte njė pionier dhe njė nga heronjtė e mi. Mė pas gjeta udhėzime tė tjera, dhe kur ndihem i paralizuar nga diēka, pyes veten se si do ta pėrballoj kėtė problem".

12. Mos e nėnvlerėsoni fuqinė e argėtimit "Dhimbja ėshtė diēka misterioze dhe argėtimi ėshtė mėnyra mė e mirė pėr ta harruar atė. Nėse njė fėmije po i dhembin dhėmbėt dhe i thoni tė luajė me tė, ai menjėherė do tė harrojė dhimbjen".

Spitalet duhet tė plotėsojnė nevojat themelore tė pacientėve: ne tė gjithė duam tė argėtohemi. Nė Spitalin e Shėn Lukės (tė cilin ka drejtuar dhe ku ka punuar deri nė ditėn e fundit) kemi muzikė, terapi dhe mėsime arti.

"Burimi im i frymėzimit ėshtė poema e Robert Broėning "Abt Vogler", tė cilėn babai im gjithmonė lexonte pėr mua. Na nxit tė krijojmė art tė vėrtetė, jo shkarravitje. Ai thotė se ne duhet tė pėrpiqemi tė vizatojme njė rreth tė tillė tė madh, saqė nuk ka asnjė mėnyrė pėr t'i dhėnė fund pėr sa kohė qė jemi gjallė. Tė gjithė sa ne e shohim ėshtė njė hark, pjesa tjetėr ėshtė pėrtej shikimit, por ėshtė nė distancė".

Hinohara u bė anėtar nderi i Shoqėrisė Kardiovaskulare Japoneze dhe mori Ēmimin e Dytė dhe Urdhrin e Kulturės. Ai u nderua nga Universiteti Perandorak i Kiotos, Universiteti i Thomas Jeerson dhe Universiteti McMaster duke marrė njė doktoratė nderi.