Sapo kisha kursyer 1 000 Dollarė vendosa qė ti investoja ato nė tregun e aksioneve. Problemi ishte se nuk dija nga t'ja nisja, dhe paratė mbetėn nė llogarinė time bankare pėr rreth njė muaj, sepse isha shumė i frikesuar qė tė zhysja gishtin tim nė ujrat e errta dhe tė trazuara tė tregut tė aksioneve. Jam i lumtur tė them qė tashmė e kam mbledhur veten, bėra disa kėrkime, dhe u futa nė lojė. Kėtu janė disa kėshilla qė ju ndihmojnė ju tė bėni tė njėjtėn gjė.
A ėshtė koha e duhur?
Sapo tė keni disa para pėr tė investuar, ėshtė tunduese ti vendosni tė gjitha nė bursė, por kjo nuk ėshtė njė ide e mir. Dani Pascarella ėshtė CEO dhe Themeluesja e Invibed, njė website qė bėn vlerėsimin e financave personale pėr mijėra persona. Ajo thotė se para se tė investoni, ėshtė e rėndėsishme tė keni njė themel tė fortė financiar. "Ju duhet tė keni njė fond emergjence i cili mbulon 3 deri nė 6 muaj tė shpenzimeve para se tė filloni tė investoni," tha ajo pėr Yahoo Finance. "Tė jesh i aftė tė paguash faturat ėshtė mė e rėndėsishme."
Nese ju keni njė paketė emergjence, Pascarella thotė se ėshtė gjithashtu e rėndėsishme tė shikoni borxhet. Nėse keni njė karte krediti, apo njė kredi tė pashlyer, do tė kishte mė shumė kuptim tė shlyeni kėto borxhe para se tė filloni tė investoni. "Mesatarja vjetore e kthimit tė investimit ėshtė 10%, por mesatarja e kthimit tė interesit nė kartat e kreditit ėshtė 15%, kėshtu qė ėshtė mė mirė tė filloni tė shlyeni kartat e kreditit," tha ajo.
Pėrse po investoni?
Eshtė shumė e rėndėsishme tė dini qė tregu i aksioneve mund tė jetė i ciflosur. Ndonjėherė ėshtė lart, ndonjėherė bie shumė poshtė. Me kėtė qė u tha ėshtė e rėndėsishme tė dini pėrse po investoni. Po kėrkoni pėr njė investim afatshkurtėr pėr t rritur tė ardhurat pėr pushimet e verės sė ardhshme? Dėshironi tė blini njė shtėpi nė 5 vitet e ardhshme? Po kurseni pėr pension? "Pėrseja" ėshtė shumė e rėndėsishme sepse do t'ju ndihmojė ju tė zgjidhni investimin e duhur dhe riskun qė ju ėshtė lejuar tė ndėrmerrni.
Diversifikimi
Kur i'a nisni ėshtė tunduese tė zgjidhni aksionet e kompanisė suaj tė preferuar (Hello Amazon!), dhe ti vendosni tė gjitha paratė nė tė. Kjo ėshtė njė ide e keqe. "Mos u rrėmbeni nga aksionet individuale qė nė fillim, ėshtė mė e rrezikshme se mundesitė e tjera sepse tė gjitha paratė tuaja do tė jenė tė investuara nė njė kompani," thotė Pascarella. Ajo qė nėnkuptohet me kėtė ėshtė se nėse ju keni 1 000 dollarė dhe ju vendosni tė blini 600 dollarė aksione nė Google, ju po i vendosni tė gjitha vezėt nė njė shportė.
Nė vend tė kėsaj Pascarella sugjeron qė fillimisht tė investoni nė njė Fond Exchange Traded ose nė ETF. ETF tė ofron mundėsinė e paketave tė ndryshme por tė lejon tė blesh aksione me vetėm njė fond, i cili investon nė aksione tė ndryshme nė tė njėjtėn kohė. Njė nga tregjet mė popullore ėshtė SPDR S&P 500 ETF Trust (SPY), qė investon nė 500 kompani lider.
Zgjidhni brokerin e duhur
Nėse nuk keni kohė ose nuk keni njohuritė e duhura pėr investimet nė tregun e aksioneve ju mund tė zgjidhni njė broker qė t'ju ndihmojė. Disa nga brokerat mė tė mirė qė mund tė kontaktohen online janė: eTrade, Fidelity ose Vanguard. Kėto website mund t'ju tarifojnė 10 dollarė pėr shkėmbim.