Njė hap pėrpara nė krijimin e informatikės qė punon me dritė.

Inxhinierėt dhe fizikantėt kanė zbuluar njė karakteristikė tė silikonit qė ndihmon nė zhvillimin mė tė shpejtė tė kompjuterave.

Aktualisht, telat e bakrit mund tė transferojnė informacion nė njė kompjuter: Procesi ėshtė ngadalėsuar sepse telat nxehen. Informatika e "Photonic dhe Spintronic" ėshtė parimi i transferimit tė informacionit me anė tė dritės apo pėrmes pėrēimit tė elektroneve. Kjo karakteristikė kupton qė detektorėt e dritės me bazė silikoni identifikojnė lėvizjet, kėshtu qė mund tė transferohet mė shumė informacion. Rrotullimet janė njė karakteristikė e grimcave sub-atomike, qė influencon rėnditjen e elektroneve dhe bėrthamave tė atomeve dhe molekulave.

Karakteristika e zbuluar ėshtė zakonisht e vėzhguar nė materiale qė mbajnė metale tė rėnda, tė cilat janė tė vėshtira pėr tu integruar brenda sistemeve kompjuterike ekzistuese qė janė tė pėrbera kryesisht nga silikoni. Silikoni ėshtė njė kristal shumė simetrik, por duke e ndryshuar gjeometrinė e tij, skuadra ishte e aftė ti japė karakteristika "ēirale" atij. Diēka ėshtė ēirale nėse imazhi i pasqyruar i objektit nuk mund tė mbivendoset mbi origjinalin.

Ky ēiralitet do tė thotė qė detektorėt me bazė silikoni janė tė afta tė zbulojnė rrotullimet e elektroneve dhe dritėn, dhe si rezultat lejojnė mė shumė informacion qė tė transmetohet. "Puna me dritė e tė gjithė kompjuterit ėshtė njė ėndėrr e largėt, por disa inter-konektorė prej bakri mund tė zėvėndesohen me dritė dhe pajisje me foto-detektorė" tha pėr BBC News Profesor Ritesh Agarwal, i cili drejtoi kėtė studim nė Universitetin e Pensilvanisė. "Kjo punė ėshtė e arritshme pėr vetėm 5 vite. Teknologjia tashmė ekziston, por kjo mund tė sjellė funksionalitet tė shtuar."

Zbulimi u bė aksidentalisht, ndėrkohė qė hetoheshin materialet e rėnda. Prej zbulimit tė ēiralitetit nė silikon, ky studim ka implikimet mė tė gjera pėr shkencėn e materialeve. "Ėshtė i njėjti silikon, gjithēka qė ne kemi bėrė ėshtė se e kemi ēuar atė nė drejtimin e duhur," shpjegoi Ritesh Agarwal. Ky ėshtė njė hap para nė inxhinjeri tani, dhe karakteristikat janė tė vlefshme nė ndryshimin e gjeometrisė sė materialit.