A ju ndihmon diploma tė gjeni punė?

A ėshtė "copa e letrės" ende efikase pėr gjetjen e njė pune? Intervistė me Patrizia Origoni, manaxhere marketingu nė Randstad.

Disa e quajnė "copė letre", megjithatė diploma universitare ėshtė akoma e rėndėsishme pėr seleksionuesit e kompanive. Bota e punės, edhe nga pikėvėshtrimi normativ, ėshtė nė zhvillim tė vazhdueshėm dhe kėrkon gjithmonė e mė shumė kompetenca, akoma mė mirė nėse janė teknike.

Ja pse, pavarsisht nga konkurrenca e fortė dhe njėfarė inflacioni qė pėsuan titujt, kush ndėrmerr njė formim akademik fitues niset zakonisht nga pozicion i privilegjuar. Kjo vetėm nėse arrin tė kuptojė nevojat e njė tregu qė punonėson vetėm ata qė ndėrmarrin zgjedhje tė mirėinformuara nė lidhje me perspektivat e punėsimit. Kėto janė disa nga kėshillat e Patrizia Origoni, menaxhere e marketingut e Randstad, njė multinacionale holandeze qė operon nė fushėn e kėrkimit, seleksionimit dhe formimit tė burimeve njerėzore me filiale nė tė gjithė botėn.

Cili ėshtė paragjykimi mbi raportin punė-diplomė qė mohohet mė shumė nė fushėn tuaj?

Mund tė duket paradoksale, por vetė fakti kur pohohet se sot, falė njė diplome ėshtė mė e lehtė tė gjesh punė. Jo gjithmonė ėshtė e vėrtetė. Varet nga lloji i diplomės dhe nga profesioni i dėshiruar.

Tė diplomuarit nė fushat teknike kanė, nė ditėt e sotme mė shumė mundėsi pėr tė gjetur njė punė se tė diplomuarit nė shkenca sociale e humane, apo tė atyre qė kanė nė pėrgjithėsi njė diplomė tė dobėt.

Nė raste tė tilla, nėse personat nuk kanė ndonjė prirje tė theksuar, njė njohuri perfekte tė njė gjuhe tė huaj, nė mos dy, dhe eksperiencė tė mėparshme, ėshtė e vėshtirė gjetja e njė pune.

Figurat e pėrgjithshme nuk i do mė njeri. Tė diplomuarve nė inxhinieri apo nė ekonomi u kėrkohen, pėrveē kompetencave, karakteristika tė cilat nuk kanė shumė lidhje me "thelbin" e kompanisė.

Cilat janė limitet e pėrgjithshme tė tė diplomuarve?

Pikė sė pari, gjuhėt: shumė mendojnė se i njohin, por pak janė ata qė i flasin me tė vėrtetė dhe janė tė gjendje t'i pėrdorin nė mėnyrė profesionale. Pastaj, mungesa e eksperiencave tė fituara nė vende tė tjera, jo vetėm pas diplomimit, por edhe mė pėrpara, gjatė periudhės sė trajnimit. Se fundmi, mungesa e fleksibilitetit. Ndodh shpesh tė jetė mė fleksibėl njė 50 vjeēar qė do tė vihet nė lojė se tė sapodiplomuarit.

E keni fjalėn pėr fleksibilitet kontraktues apo mendor, pra pranimi i njė pune qė nuk pėrputhet me studimet e kryera?

Veēanėrisht pėr pėrputhjen me botėn e punės, pavarėsisht nga studimet e bėra. Ka nga ata qė kundėrshtojnė sepse "kjo nuk ėshtė puna pėr tė cilėn kam studiuar"! Kjo tregon mentalitet tė mbyllur. Tė rinjtė nuk e kuptojnė se lėvizjet janė mė tė lehta pasi kanė hyrė nė botėn e punės, nė vend qė tė qėndrojnė jashtė dhe tė dėrgojnė CV ku nuk rezulton asnjė eksperiencė. Kush hyn nė njė kompani bėn eksperiencė, ka kontakte me furnitorėt, me kompani tė tjera dhe mund vetėm tė pėrmirėsohet.

Ka rėndėsi mesatarja e universitetit?

Mund tė jetė diskriminuese por, sidomos multinacionalet tė cilat marrin mijėra CV bėjnė seleksionime edhe nga notat duke filluar nga njė mesatare prej 9 - 9.5. Nė kontekste tė tjera, kompanitė preferojnė tė vlerėsojnė vetė personin. Ka tė diplomuar tė zotė qė nuk kanė nota tė shkėlqyera, por kanė pasur eksperienca tė ndryshme edhe jashtė shtetit apo kanė njė qėndrim mė tė frytshėm nė vlerėsimet e intervistave tė grupit. Kemi tė diplomuar tė shkėlqyer qė mezi arrijnė tė ambientohen nė shoqėri apo tė komunikojnė me 15 deri nė 16 persona.

Kriza po vė nė diskutim botėn e bankave dhe tė financės. Kjo gjė vihet re edhe nė botėn e punės?

Jo dhe aq. Nga hulumtimet e bėra del nė pah qė kapaciteti tėrheqės i bankave pėr njė tė diplomuar nė ekonomi ėshtė i lartė. Pėrkundrazi, janė bankat qė, pėr shkak tė krizės, marrin nė punė gjithmonė e mė pak persona, duke kėrkuar tė diplomuar qė kanė dhėnė provime si ekonometria ose me aftėsi nė fushėn e risk business, pra qė tė dijė tė menaxhojė disa karakteristika teknike.

Inxhinieria dhe ekonomia janė shumė tė kėrkuara: kush janė drejtimet mė tė kėrkuara nė kėto studime?

Nė rastin e inxhinierėve, ka shumė kėrkesa nė fushėn e mekanikės, njė diplomė e vėshtirė qė ka lidhje me prodhimin, ku duhut punuar shumė, ndryshe nga inxhinieria e menaxhimit pėr shembull. Nė ekonomi janė shumė tė kėrkuara profilet pėr analizė e riskut ose menaxhim kredie.

Mė mirė njė master apo njė eksperiencė pune?

Varet nga kompanitė. Disa banka ku synojnė inserimin e pak personave, preferojnė kandidatėt me njė master nė CV. Nė raste tė tjera, preferojnė eksperiencėn kundrejt copės sė letrės.

Ėshtė e mundur tė arrihen majat pa njė diplomė universitare apo kjo vlen vetėm pėr Steve Jobs?

Kėta janė persona tė rrallė, persona qė kanė njė karakter tė fortė dhe prirje drejt objektivit. Pozicione tė rėndėsishme mund tė mbulohen edhe nėse personi nuk ka njė titull, edhe pse nuk do tė arrihen vende komanduese si drejtor i pėrgjithshėm apo CEO, sidomos nė kompanitė me pėrmasa mesatare.