Monedhat mė tė mira elektronike qė pritet tu rritet ēmimi

Bitcoin, njė flluskė e madhe? Njė mashtrim? Sido qė disa duan ta quajnė, vlera e tij momentale ėshtė mbi 18.000 dollarė dhe vazhdon tė rritet.

Frika se do tė mbeten pa Bitcoin mund tė ketė ndikim tė fuqishėm dhe tė rrezikshėm nė vendimet financiare tė njerėzve.

Ka shumė njerėz, tė cilėt janė duke ndėrmarrė vendime tė tilla tė rrezikshme financiare dhe tėrė pasurinė po e investuar nė kriptomonedhat e tjera tė vogla, tė cilat besojnė se do tė rriten sa Bitcoin.

Por a ekziston njė kriptomonedhė e tillė dhe a ia vlen rreziku pėr tė investuar?

George Tung, bashkėthemelues i "Cryptos R Us" dhe veteran i investimeve nė kriptomonedhat, thotė se ende mundėsi tė mėdha pėr t'u pasuruar nga kriptomonedhat e vogla.

"A do tė shohim ndonjė kriptomonedhė tjetėr qė do tia kalojė Bitcoinit nė treg? Po, unė besoj se kjo ėshtė shumė e mundur brenda tri apo pesė viteve tė ardhshme," ka thėnė ai.

Edhe Hitesh Malviya, kėshillues i kriptomonedhave, thotė se nė periudhė afatgjatė fitimet mė tė mėdha mund tė jenė nga kriptovalutat me ēmim tė lirė.

"Industria e kriptomonedhave alternative (anglisht: altcoins) ėshtė e re dhe do tė merrė tė paktėn disa vite pėr t'u bėrė e zakonshme. Do tė shohim fitime deri nė dhjetėfish nė shumicėn e kėtyre kriptomonedhave, njėsoj sikurse me Bitcoinin," thotė ai.

Por duke marrė parasysh se nė treg tė kėtyre monedhave digjitale gjenden mė shumė se 1 300 kriptomonedha alternative, nuk ėshtė aspak detyrė e lehtė tė zbulohen kriptomonedhat, tė cilave do t'ju rritet ēmimi.

Pėr ta kuptuar kėtė, fillimisht duhet ta analizoni tregun.

Pėr ta analizuar tregun, duhet tė keni parasysh kėto gjėra:

- Hulumtoni ekipin qė ka krijuar kriptomonedhėn e caktuar

- Shikoni sa e nevojshme ėshtė ajo monedhė. A zgjidh ndonjė problem apo nuk ka fare ndikim

- Ku gjenden pėr momentin, etj.

1. Litecoin (LTC)

17.23 miliardė dollarė

315.70 dollarė

+ 4.800%

Ish punėtori i kompanisė "Google", Charlie Lee.

E krijuar nga Lee nė vitin 2011, Litecoin njihet si alternativė e Bitcoinit. Lee kishte synuar ta shkurtojė sasinė e kohės qė kėrkohet pėr t'i konfirmuar transaksionet e reja dhe ta rregullojė nė atė mėnyrė qė secili tė mund tė ketė qasje nė to. "Vizioni im ėshtė se njerėzit do ta pėrdorin Litecoin ēdo ditė pėr tė blerė gjėra", kishte thėnė Lee.

Litecoin gjithashtu ėshtė dizajnuar pėr tė prodhuar mė shumė kriptomonedha, ka njė limit prej 84 milionė kriptomonedhave, ndėrsa Bitcoin e ka limitin 21 milionė. Rreth 54 milionė kriptomonedha tė Litecoin janė nė qarkullim pėr momentin, ndėrsa Bitcoin ka vetėm 16.7 milionė kriptomonedha nė qarkullim.

2. Monero (XMR)

4.84 miliardė dollarė

347.94 dollarė

+ 1,930%

Njėlloj si me Bitcoinin, edhe krijuesi i Moneros ėshtė anonim.

Anonimiteti. Me Monero, detajet e ēdo transaksioni, duke pėrfshirė dėrguesin, pranuesin dhe madhėsinė, ruhen nė njė libėr publik tė llogarive, por janė tė konfiguruara nė atė mėnyrė qė nuk mund tė gjurmohen. Pėrdoreni Moneron dhe, tė paktėn nė teori, askush nuk do tė ketė mundėsi ta kuptojė se kush ėshtė dėrguesi, kush ėshtė pranuesi apo cila ėshtė vlera e njė transaksioni.

Kjo monedhė ėshtė nė veēanti atraktive pėr kriminelėt e krimeve kibernetike. Hakerėt prapa incidentit tė virusit "WannaCry", virus i cili i kishte infektuar mė shumė se 230.000 kompjuterė, kishin kėrkuar pagesa pėrmes Moneros.

Monero sė fundmi ka deklaruar se 45 kėngėtarė, duke pėrfshirė yjet botėrore Lana Del Rey, Sia dhe Dolly Parton do tė pranojnė pagesa pėrmes Moneros. Shumica prej tyre do tė ofrojnė edhe lirime nė ēmim pėr ata qė pranojnė tė paguajnė pėrmes Moneros.

Pėr momentin janė 15.5 milionė XMR nė qarkullim dhe, ndryshe nga Bitcoin dhe Litecoin, Monero nuk ka ndonjė limit tė caktuar tė furnizimit tė monedhave.

3. NEO

2.6 miliardė dollarė

69.52 dollarė

+ 24,685%

Da Hongfei, drejtor i Onchain, bashkė me Erik Zhang

Tung parashikon se Neo, i emėruar si "Etherumi i Kinės", do tė eksplodojė nėse Kina i ndryshon pozicionimet pėrsa i pėrket Bitconit dhe ICO-ve.

Nė qarkullim janė gjithsej 65 milionė kriptomonedha NEO, ndėrsa limiti ėshtė 100 milionė.

4. Cardano (ADA)

Vlera tregtare:

3.06 miliardė dollarė

0.45 dollarė

+ 406%

"Input Output Hong Kong" (IOHK)

Cardano ka vetėm pak muaj qė ėshtė futur nė treg, por ka eksploduar nė rritjen e ēmimit. Nė muajin Nėntor ka arritur tė futet nė mesin e top 10 kriptomonedhave sa i pėrket vlerės tregtare.

Projekti i ADA-s kishte filluar nė vitin 2015, ndėrsa themeluesit kishin thėnė se mbėshteten nga njė "filozofi shkencore", dhe se ėshtė krijuar nga akademikė dhe inxhinierė tė ndryshėm.

Puna e Cardanos ėshtė ende nė fazat e hershme, dhe faza tjetėr pritet tė lansohet diku nė ēerekun e dytė tė vitit 2018.

Pėr momentin nė qarkullim janė 26 miliardė kriptomonedha nga gjithsej 45 miliardė.

5. Ripple (XRP)

11.22 miliardė dollarė

0.75 dollarė

+ 3,803%

Zhvilluesi i webit Ryan Fugger, biznesmeni Chris Larsen dhe programori Jed McCaleb

Lanēimi i kompanisė Ripple nė vitin 2012, nga ish zhvilluesit e Bitcoinit, nga shumė njerėz shihet si pasuesi logjik i Bitcoin.

"New York Times" njėherė e kishte pėrshkruar Ripple si "kryqėzim mes Western Unionit dhe njė kėmbimi valutor, pa taksat e larta" sepse jo vetėm qė ėshtė monedhė digjitale, por edhe sistem nė tė cilin secila kriptomonedhė, duke pėrfshirė Bitcoinin, mund tė tregtohet.

"Ripple i lidh mes vetes bankat, paguesit, kėmbyesit e aseteve digjitale dhe korporatave pėrmes RippleNet dhe ofron pėrvojė tė mahnitshme tė dėrgimit para anė e mbanė botės", kanė shpjeguar krijuesit e kėsaj kriptovalute.

6. Iota (MIOTA)

12.66 miliardė dollarė

3.83 dollarė

+ 623%

David Sonstebo, Sergey Ivancheglo, Dominik Schiener, dhe Dr. Serguei Popov, ekip i ndėrmarrėsve, matematicientėve dhe zhvilluesve.

Arma mė e fortė e Iotas ėshtė se nuk ka asnjė taksė tė shkėmbimit, blloqe dhe nuk mund tė fitohet pėrmes gėrrmimit (miting). Pėr ēdo transaksion qė e bėni, fuqia e procesimit tuaj bėhet pėr ti vėrtetuar dy transaksione tjera, ndėrsa ēdo posedues i Iotas ėshtė edhe "gėrryes" i Iotas.

Nė thelb, Iota synon tė bėhet boshti kurrizor pėr pagesa tė sigurta tė makinave nė ekonominė e "Internet of Things", ndėrsa ėshtė kriptovaluta e parė qė ėshtė krijuar pa pėrdorimin e njė blockchain-i.

Ndėr tjerash, IoT-a i ofron tri gjėrat mė tė kėrkueshme: transaksionet pa asnjė kosto shtesė, transaksionet offline, dhe shkallzueshmėrinė e pafundme.

7. Bitcoin Cash

26.1 miliardė dollarė

1,860 dollarė

+ 245%

Bitcoin Cash kontrollohet nga ekipe tė shumėfishta tė pavarura tė programorėve.

Bitcoin Cash ėshtė nė mesin e kriptovalutave mė tė reja, ndėrsa ka mė shumė kapacitet pėr t'u bėrė ballė transaksioneve, ofron taksa mė tė lira dhe konfirmime mė tė shpejta tė transaksione.

Nė gjysmėn e muajit Nėntor, Bitcoin Cash kishte arritur ta kalojė Etherumin pėr nga vlera tregtare, ndėrsa qė nga atėherė ėshtė nė vendin e tretė.