Ilaēi mė i mirė kundėr anemisė ėshtė vitamina...

Kur sėmuremi, shpesh i injorojmė shkaqet e sėmundjes dhe thjesht trajtojmė simptomat. Kjo ėshtė njė mėnyrė qė largon simptomat por nuk i kuron ato. Mungesa e vitaminės ėshtė njė problem tjetėr.

Jetėn e pėrditshme e kemi aq tė zėnė dhe tė ngarkuar, saqė harrojmė sinjalet qė trupi jonė na jep. Kėshtu qė nėse na dhembin kėmbėt, marrim njė mjekim por harrojmė tė mbajmė nėn kontroll mungesat e vitaminave.

Pra cila ėshtė rėndėsia e vitaminės B12 dhe cilat janė masat qė duhet tė marrim?

Vitamina B12 jo vetėm qė e bėn ADN-nė e shėndetshme, por edhe nervat, enėt e gjakut tė cilat janė esenciale pėr njė sistem imunitar tė shėndetshėm dhe njė tru tė shėndetshėm. Vitamina B12 gjendet vetėm nė produkte me bazė shtazore si bulmet, vezė, mishra etj. Vegjetarianėt me shumė gjasa mund tė vuajnė nga mungesa e vitaminės B12. Pėrpos vegjetarianėve, njerėzit qė me shumė mundėsi mund tė vuajnė nga tė tilla mungesa janė ata me sėmundjen celiac, ata qė kanė probleme me tretjen dhe ata mbi 50 vjeē.

Shenjat dhe simptomat qė mund tė keni mungesė tė vitaminės B12

Simptomat janė tė buta fillimisht dhe shumė prej jush tentojnė tė mos i kushtojnė rėndėsi.

Mė poshtė Perspekti sjell simptomat prej tė cilave duhet tė keni kujdes.

Nėse kohėt e fundit keni filluar tė flini mė shpesh mbasditeve, edhe pse keni pasur njė gjumė tė mirė natėn, duhet tė kuptoni se diēka nuk shkon me shėndetin tuaj, kėshtu qė sa mė parė konsultohuni me doktorin. Arsyeja pse ju vuani nga lodhja kur keni mungesė tė vitaminės B12 ėshtė sepse trup tjetėr ndihmojnė nė transportimin e oksigjenit nė qeliza. Kėshtu qė nėse qelizave tuaja ju privohet oksigjeni, me shumė gjasa do tė ndiheni tė lodhur. Por njė tjetėr gjė pėr tė cilėn duhet tė jeni tė vetėdijshėm, ėshtė qė lodhja kronike mund tė sjellė ndėrlikime tė tjera. Kėshtu qė bėni disa analiza pėr tė marrė vesh ēfarė fshihet pas lodhjes.

Trupi juaj mund tė mos jetė energjik si mė parė. Muskujt tuaj ndihen tė dobėt. Mund tė vuani nga mungesa e vitaminės B12, ndaj pėr tė kuptuar arsyen kryeni analizat pėrkatėse.

Kjo mund tju duket e ēuditshme por ėshtė e vėrtetė, disa njerėz ndjenjė njė "elektrizim" nė trup ose disa pickime gjilpėrash shkaktohet nga mungesa e oksigjenit nė qeliza.

Njerėzit venė re disa njolla tė kuqe nė gjuhėn e tyre, tė njohura si papillae, kur kanė mungesė tė vitaminės B12. Kjo i bėn ata tė humbasin ndjenjėn e shijes. Humbja e ndjesisė sė shijes mund tė ēojė dhe nė humbjen e peshės.

Kur keni mungesė tė vitaminės B12, emocionet tuaja dalin jashtė kontrolli. Mund tė ndiheni tė depresionuar, dhe nuk jeni gati tė pėrballeni me aktivitetet e pėrditshmėrisė. Kjo pėr shkak tė dopaminės dhe serotoninės, qė sintetizohen nga vitamina B12 dhe njė mungesė e tyre ēon nė dėshtimin e rregullimit tė humorit. Nėse po vuani nga njė shikim i turbullt, ndjeshmėri ndaj dritės ose shikim i dyfishtė, me shumė gjasa keni mungesė tė vitaminės B12. Arsyeja pse keni probleme me shikimin ėshtė mungesa e B12-ės, qė mund tė ndikojė nė nervin optik ose tė ndikojė nė retinė.

Mungesa e vitaminės B12 shkakton anemi, nė tė cilėn anemia pernicious ėshtė njė lloj sėmundjeje, nė tė cilėn numri i kėrkuar i rruazave tė kuqe nuk ėshtė i pranishėm pėr shkat tė mungesės sė vitaminės B12.

Kura pėr mungesėn e vitaminės B12

Nėse keni anemi pernicious ose njė problem me absorbimin e B12, duhet tė zvėndėsoni vitaminėn B12 me injeksione, me duhet tė bėni disa ndryshime nė planin e dietės suaj qė tė pėrfshini suplemente tė vitaminės B12.

Parandaloni problemet me mungesėn e B12

Shumė njerėz mund tė parandalojnė njė mungesė tė vitaminės B12 duke u pėrkujdesuar pėr dietėn e tyre duke ngrėnė njė sasi adekuate tė mishit, shpendėve, bulmet, ushqim deti dhe vezė. Nėse nuk konsumoni sasi adekuate tė produkteve shtazore, konsultohuni me doktorin tuaj pėr suplementimin.

Recetė: Vezė me krem

Meqė vezėt janė plot me vitaminė B12 dhe nutrientė tė tjerė, kjo ėshtė padyshim njė nga recetat mė tė shėndetshme. Fakti qė shtohet spinaq nė kėtė recetė e bėn plot e pėrplot me ushqyes. E ulėt nė kalori dhe nė kolesterol, spinaqi ka sasi tė larta tė niacinės dhe zinkut, si dhe proteinės, fibrės, vitaminės A, C, E dhe K, tiaminės, vitaminės B6, folat, kalcium, hekur, magnez, fosfor, kalium, kopėr etj. Me fjalė tė tjera, ėshtė plot me gjėra tė shėndetshme.

-8 vezė

-Kripė dhe piper pėr shije

-½ e kupės krem

-1 qepė tė prerė

-1 kupė me domate qershi

-1 kupė me spinaq tė copėtuar

-Majdanoz

-Gjethe borziloku

-2 lugė gjelle gjalpė

-Prisni vezėt dhe shtoni kripė e piper nė tė.

-Merrni pak krem dhe rriheni mirė.

-Nė njė tigan, ngrohni gjalpin dhe shtoni qepėn e grirė nė tė.

-Mė pas shtoni spinaqin, domatet qershi dhe sipėr shtoni disa gjethe borzilok.

-Shtoni sasinė e kėrkuar tė kripės dhe piperit.

-Merrni njė enė dhe vendosni pėrzierjen e perimeve nė tė. Mė pas shtoni pėrbėrjen te vezėt.

-Gatuajini nė sobė pėr tė paktėn 5-6 minuta nė 170-180 gradė Celsius.

-Hidhini disa gjethe borzilok dhe majdanoz e shėrbejeni tė ngrohtė.