Konsumi i rregullt zvogėlon rrezikun e zhvillimit tė diabetit tė tipit 2 me njė tė tretėn. Ndėrsa njė tjetėr studim ka zbuluar se produktet e qumėshtit, tė pasura me yndyrė, kanė gjithashtu tė njėjtin efekt nė parandalimin e diabetit.
Megjithatė, ky ėshtė studimi i parė i cili pėrcakton se veza luan njė rol tė rėndėsishėm nė uljen e rrezikut pėr tu prekur nga diabeti i tipit 2.
Nė studim morėn pjesė mbi 2 000 meshkuj tė moshave nga 42 nė 60 vjeē, dhe pas dy dekadash, 432 nga pjesėmarrėsit u diagnostikuan me diabet tė tipit 2. Studimi tregoi se pėrdorimi i vezės jo vetėm qė ulte rrezikun e diabetit, por ulte dhe nivelin e glukozės nė gjak.
Meshkujt tė cilėt konsumuan tė paktėn 4 vezė nė javė, e ulėn rrezikun e formimit tė diabetit tė tipit 2 me 37%, krahasuar me ata qė e konsumuan vezėn vetėm njė herė nė javė. Ngrėnia e mė shumė se sa 4 vezėve nė ditė nuk rezultoi tė kishte ndonjė rėndėsi tė madhe. Kjo lidhje qėndroi pasi u kontrolluan edhe faktorė tė tjerė, si aktiviteti fizik, pirja e duhanit, pesha trupore dhe dieta e pasur me perime dhe fruta.
Nė studimet e mėparshme, lidhja midis vezėve dhe diabetit tė tipit 2 ėshtė hetuar shumė shkarazi dhe rezultatet kanė qenė jo pėrfundimtare. Veza ose ėshtė lidhur me rritjen e rrezikut, ose nuk ka pasur lidhje fare. Ky studim thekson se sa probleme mund tė shkaktojė mungesa e njė ingredienti tė vetėm nė dietėn tonė tė pėrditshme, dhe fakti se shumė studiues duhet tė fokusohen nė studimin e tė gjithė ushqmit dhe vlerave qė ai ka, para se tė nxjerrin pėrfundime tė gabuara.
Siē e thamė dhe mė lart, njė studim tjetėr tregoi se konsumimi djathit dhe kosit me pėrqindje tė lartė yndyre e zvogėlon rrezikun e diabetit tė tipit 2 me njė tė katėrtėn. Nga ana tjetėr, u pa qė pėrdorimi i mishit me nivele tė larta yndyre ishte i dėmshėm. Kėshtu qė u bė e mundur tė identifikoheshin pasojat nė trup tė llojeve tė ndryshme tė yndyrės qė marrim nė jetėn e pėrditshme.
Shkencėtarėt tek Universiteti Lund, nė Suedi, kontrolluan efektin qė kishin burime tė ndryshme tė yndyrave tė ngopura, si mishi apo produktet e qumėshtit, nė rritjen e rrezikut pėr zhvillim tė diabetit. Ata kryen njė studim tek 27.000 njerėz tė moshave nga 47 nė 74 vjeē, ku pas 20 vitesh, 2.860 njerėz u diagnostikuan me diabet tė tipit 2. Pėrfundimet ishin se kosi dhe djathi me pėrmbajtje tė lartė yndyre ulnin rrezikun me mbi 23% tek ata qė i kishin konsumuar ēdo ditė, krahasuar me ata qė i kishin konsumuar shumė pak.
Konsumimi i lartė i mishit ndikonte nė rritjen e rrezikut tė zhvillimit tė diabetit tė tipit 2 pavarėsisht nga niveli i yndyrės qė zotėronte.
Pėrfundime tė tjera qė u arritėn gjatė kėtij studimi ishin shumė tė rėndėsishme. Pėr shembull, u vu re se yndyrat e ngopura qė gjenden nė djathė kanė njė efekt mė tė vogėl nė rritjen e kolesterolit nė gjak sesa yndyrat e ngopura qė gjenden nė gjalpė.
Mė e rėndėsishmja nuk ėshtė tė pėrqendrohemi vetėm nė nivelin e yndyrės qė zotėron ushqimi, por nė ushqimin nė pėrgjithėsi. Shumė ushqime pėrmbajnė pėrbėrės qė i bėjnė mirė shėndetit dhe qė i bėjnė keq, por balanca nė pėrgjithėsi ėshtė mė e rėndėsishme.