Ēfarė ėshtė kanceri i tiroides dhe si mund tė trajtohet?

Kanceri i Tiroides ėshtė relativisht jo dhe aq i zakonshėm krahasuar me llojet e tjera tė kancerit.

Gjėndra tiroide ėshtė njė organ jo i zakonshėm pėr tumoret malinje apo llojet e saj tė kancerit. Sipas disa hulumtimeve shkencore nė SHBA, kanceri i tiroides zė 0.74 -2,3 % tė tė gjitha llojeve tė kancerit tė organizmit, si tek burrat ashtu edhe tek gratė. Nė vitin 2016 nė SHBA janė parė afėrsisht 64000 pacientė tė rinj me kancer tė tiroides, duke e krahasuar me mbi 240000 pacientė me kancer gjoksi dhe mbi 130000 raste tė reja me kancer tė kolonit.

Megjithatė, mė pak se 2000 pacientė me kancer tė tiroides vdesin ēdo vit. Nė vitin 2013 mbi 630000 njerėz me kancer tė tiroides jetonin nė SHBA. Kanceri i tiroides ėshtė zakonisht shumė i trajtueshėm dhe shpesh kurohet me kirurgji dhe nė qoftė se indikohet, dhe me jod radioaktiv. Edhe nė qoftė se kancer i tiroides ėshtė shumė i avancuar, trajtim efektiv ekziston pėr tė gjitha llojet e kancerit tė tiroides.

Pavarėsisht se diagnostikimi i kancerit tė tiroides ėshtė i frikshėm, prognoza pėr shumicėn e pacientėve me kancer folikular e papilar tė tiroides ėshtė zakonisht shumė e mirė.

Si diagnostikohet kanceri i tiroides?

Diagnoza pėr kancerin e tiroides sugjerohet nga rezultatet e Punksion Biopsise Aspirative tė nodusit tė tiroides (FNA biopsy) dhe vendoset pėrfundimisht kur nodusi i tiroides hiqet pėrfundimisht me kirurgji. Pavarėsisht se noduset e tiroides janė tė shpeshtė, mė pak se 1 nė 10 janė kancer i tiroides.

Si mund tė trajtohet?

Terapia primare pėr tė gjitha llojet e Kancerit tė Tiroides ėshtė kirurgjia.

Lloji i operacionit varet nga lloji i kancerit, mund tė bėhet heqja e njė lobi, lobektomi kur kemi kancer mirė tė diferencuar ose heqja totale e tiroides (tiroidektomi totale), gjė qė varet nga madhėsia e tumorit, nėse tumori ėshtė i pėrfshirė nė gjėndrėn tiroide apo jo. Nė qoftė se tumori ėshtė i pėrhapur nė indet pėrreth dhe nė nyjat limfatike rajonale, indikohet tirodektomi totale, madje indikohet edhe heqja kirurgjikale e limfonodulave tė metastazuara. Pas kirurgjisė pacientėt duhet tė marrin trajtim zėvendėsues hormonal pėr gjithė jetėn me Levotiroxine.

Qeliza e tiroides dhe kanceri i mirė diferencuar i tiroides e absorbojnė dhe e pėrqendrojnė jodin radioaktiv. Kjo ėshtė arsyeja pse jodi radioaktiv pėrdoret pėr tė eliminuar indin mbetės kanceroz tė tiroides pas kirurgjisė, tiroidektomisė totale. Procedura e eliminimit tė indit mbetės tė tiroides me jod radioaktiv quhet ablacion i tiroides. Kjo procedurė jep pėrqendrim tė madh tė jodit radioaktiv nė tiroide, duke shkaktuar kėshtu vdekje tė qelizės sė tiroides. Meqenėse pjesa mė e madhe e indeve tė organizmit nuk e absorbojnė efektivisht jodin radioaktiv gjatė procedurės sė ablacionit, jodi radioaktiv nuk ka efekte nė indet jashtė tiroides. Megjithatė, nė pacientė qė marrin doza tė larta jodi radioaktiv pėr trajtimin e metastazave, mund tė kemi dėmtim tė gjėndrave tė pėshtymės, qė rezulton me tharje tė gojės. Nė qoftė se nevojiten doza mė tė larta tė jodit radioaktiv, atėherė do tė kemi njė risk tė vogėl pėr tė zhvilluar lloje tė tjera kanceri me kalimin e viteve.

Rreziqet potenciale tė trajtimit me jod radioaktiv minimizohen duke pėrdorur dozėn mė tė vogėl tė mundshme.

Trajtimi i Kancerit tė Avancuar tė Tiroides

Kanceri i tiroides qė pėrhapet jashtė qafės ėshtė i rrallė por mund tė jetė njė problem tepėr serioz. Kirurgjia dhe jodi radioaktiv mbeten mėnyra mė e mirė e trajtimit, pėr sa kohė kėto kanė rezultate tė mira. Megjithatė, pėr forma mė tė avancuara tė kancerit tė tiroides ose kur terapia me jod radioaktiv nuk funksionon, atėherė kemi nevojė pėr mėnyra tė tjera trajtimi.

Terapia me rrezatim extern ėshtė njė mėnyrė tjetėr pėr tė ngadalėsuar rritjen e tumorit, duke e fokusuar rrezatimin nė zonėn tumorale dhe nė organet ku ai ka metastazuar. Nė qoftė se tumori ėshtė pėrhapur mė shumė, atėherė kemi nevojė pėr trajtim shtesė.

Agjentė tė rinj kemioterapeutik qė janė shfaqur janė shumė premtues nė trajtimin e kancerit tė avancuar tė tiroides. Kėto medikamente rrallė kurojnė kancerin tepėr tė avancuar qė ėshtė pėrhapur nė tė gjithė trupin, por mund tė ulin progresionin e rritjes sė kancerit. Kėto trajtime jepen zakonisht nga njė onkolog nė njė qendėr tė specializuar rajonale apo nė njė qendėr universitare.

Ndjekja e pacientėve me kancer tė tiroides

Ndjekja periodike e tė sėmurėve me kancer tė tiroides ėshtė esenciale pasi mund tė kemi rikthim tė tij pas shumė vitesh, pavarėsisht njė trajtimi tė suksesshėm tė tij.

Kjo ndjekje pėrfshin njė histori tė kujdesshme tė sėmundjes, njė ekzaminim fizik tė hollėsishėm me njė vėmendje tė veēantė nė rajonin e qafės. Ekoja e qafės ėshtė njė mjet mjaft i rėndėsishėm pėr zbulimin e noduseve dhe e nyjeve limfatike kanceroze qė mund tė na orientojnė pėr rikthimin e kancerit. Ekzaminimet laboratorike hormonale po ashtu janė tė nevojshme pėr pacientėt me kancer tė tiroides. Shumica e pacientėve qė kanė kryer njė heqje totale pėr kancer tė tiroides kanė nevojė pėr terapi zėvendėsuese hormonale me Levothiroxine. Doza e levotiroxinės vendoset nga niveli i TSH. Nė pacientėt me kancer tė avancuar tė tiroides, TSH duhet tė mbahet nė nivele shumė tė ulura nėpėrmjet dozave tė larta tė Levotiroxines. Kurse nė kancer me risk tė ulėt ose minimal, duhet tė mbahet brenda normave tė TSH. Pra niveli i TSH ėshtė njė indikator shumė i mirė pėr dozėn e levotiroxines dhe duhet tė ndiqet periodikisht nga doktori juaj.

Njė tjetėr analizė e rėndėsishme ėshtė niveli Tg apo Tireoglobulines, njė proteinė qė prodhohet normalisht nga qelizat e tiroides dhe nga qelizat kanceroze tė tiroides dhe duhet tė kontrollohet tė paktėn njė herė nė vit. Pas tiroidektomisė dhe Ablacionit me Jod Radiaktiv, niveli i Tg ėshtė minimal ose i padedektueshėm kur tė gjitha qelizat e tiroides janė shkatėrruar. Kėshtu njė ngritje e Tg ėshtė njė shqetėsim serioz pėr njė rekurencė apo rikthim te mundshėm tė kancerit tė tiroides.

Pėrveē kėtyre qė thamė, edhe njė Whole Body Jodine SCAN pėr tė parė nėse kemi ndonjė qelizė mbetėse tė tiroides. Ky ekzaminim kryhet vetėm nė pacientėt me risk tė lartė malinjiteti tė kancerit tė tiroides.

Prognoza e Kancerit tė Tiroides

Para sė gjithash prognoza e kancerit tė diferencuar tė tiroides ėshtė ekselente veēanėrisht nė personat mė tė rinj se 45 vjeē dhe ata me njė kancer me madhėsi tė vogėl tė tiroides. Pacientėt me kancer papilar tė tiroides dhe qė ėshtė i limituar nė brendėsi tė gjėndrės tiroide, kanė njė prognozė shumė tė mirė. Dhjetė vjet mbijetesė pėr kėta pacientė ėshtė 100% dhe vdekja mė pas nė ēdo kohė ėshtė shumė e rrallė.

Pėr pacientėt mė tė vjetėr se 45 vjeē ose nė ata me tumore mė tė mėdhenj dhe agresive, prognoza mbetet shumė e mirė, por risku i rikthimit tė kancerit mbetet i lartė.

Prognoza mund tė jetė pothuajse e mirė edhe nė pacientė me kancer tė avancuar dhe qė nuk ėshtė hequr krejtėsisht me kirurgji ose i shkatėrruar nga jodi radioaktiv. Kėta pacientė jetojnė gjatė, ushqehen mirė, pavarėsisht se jetojnė bashkė me kancerin.

Ėshtė mjaft e rėndėsishme tė flitet me mjekun pėr profilin e kancerit tuaj dhe pėr prognozėn e pritshme. Duhet patjetėr njė monitorim gjatė gjithė jetės suaj, pavarėsisht njė trajtimi tė suksesshėm.