Metabolizmi ndryshon, pėrmirėsohet humori, dėshira pėr tė dalė dhe pėr tė organizuar aktivitete tė reja na pėrfshin.
Nė kėtė periudhė ėshtė mirė qė tė kontrollojmė gjendjen e trupit me teste tė thjeshta tė gjakut, pasi mund tė kemi nevojė pėr vitamina ose minerale shtesė pėr tė na mbėshtetur dhe ndihmuar mirėqenien tonė.
Shpesh kompleksi i vitaminave B mund tė jenė tė mjaftueshme sė bashku me magnezin pėr tė siguruar njė ngarkesė energjie tė mjaftueshme.
Vitamina B12
Vitamina B12 ėshtė njė vitaminė e quajtur esenciale, pasi nuk prodhohet nga trupi ynė por ne e marrim atė pėrmes ushqimit. Funksioni i saj ėshtė i rėndėsishėm nė parandalimin e anemisė megaloblastike, pėr shkak tė dobėsisė dhe lodhjes.
Ushqimet qė pėrmbajnė vitaminė B12 janė mishi i butakėve, mishi i kuq, veza, qumėshti dhe djathi. Nuk ėshtė e pranishme nė ushqimet bimore, prandaj ata qė ndjekin dieta tė veēanta tė varfra me proteina shtazore ose veganet, mund tė kenė nevojė pėr suplemente tė vitaminės B12.
Procesi kimik i absorbimit tė kėsaj vitamine esenciale ndodh nė stomak pėr shkak tė acidit klorhidrik qė e ndan nga proteinat e ushqimit komponimin vitaminik, i cili pastaj lidhet me faktorin e brendshėm, njė proteinė e prodhuar nga stomaku qė drejton vitaminėn B12 drejt pėrthithjes nė gjak.
Nė disa pacientė, me sėmundje tė karakterizuara nga mosprodhimi i faktorit tė brendshėm nė stomak, mund tė kenė mangėsi tė vitaminės B12. Tė tilla si ato me anemi, por edhe ata qė kanė ērregullime tė sistemit gastrointestinal tė tilla si sėmundje celiake, sėmundjen Crohn.
Nė rastin e mungesės sė vitaminės B12 mund tė ndodhin disa ērregullime:
Lodhje.
Kapsllėk.
Anemi megaloblastike.
Ndjesi shpimi gjilpėrash nė duart dhe kėmbėt.
Kujtesė e dobėt.
Mungesa e bilancit.
Depresioni.