Fjalori Ekonomik - Fjalė me shkronjėn B.

Perspekti sjell pėr ju fjalorin ekonomik. Fjalėt ekonomike me shkronjėn B.

Banka Qendrore

Termi "bankė qendrore" nėnkupton njė institucion qendror, qė emeton monedhėn dhe pėr rrjedhim rregullon dhe ofertėn e parasė tė vendit, duke luajtur kėshtu njė rol kyē nė trafikun e pagesave. Termi "institut i emetimit" thekson monopolin qė banka qendrore, pra edhe Banka e Shqipėrisė, ka pėr emetimin e kartėmonedhės.

Bankė Tregtare, Bankė e Nivelit tė Dytė

Bankat janė institucione qė pranojnė depozitimin e fondeve tė kursyera nga publiku dhe qė akordojnė kredi. Veē funksionit ndėrmjetėsues midis depozituesve dhe huamarrėsve, bankat tregtare, krahas bankave qendrore dhe zyrave tė Albapostės, nė rastin e Shqipėrisė, luajnė njė rol tė rėndėsishėm nė trafikun e pagesave pa para nė dorė.

Baza Monetare

Baza monetare njihet ndryshe edhe me emėrtimin rezerva monetare apo paraja e fuqishme. Kjo, sepse ndryshimet e ndodhura te kjo e fundit shkaktojnė ndryshime nė masėn e parasė dhe tė kreditit. Baza monetare pėrfshin paranė nė qarkullim tė emetuar nga banka qendrore dhe llogaritė rrjedhėse tė bankave.

Bilanci i Pagesave

Bilanci i pagesave ėshtė njė dokument statistikor i cili nėnkupton regjistrimin kontabėl tė transaksioneve ndėrkombėtare tė njė vendi me pjesėn tjetėr tė botės gjatė njė periudhe kohe tė caktuar, zakonisht nė njė vit. Bilanci i pagesavezakonisht ndahet nė "llogari korente" dhe "llogari kapitale". Zėrat kryesorė nė llogarinė korente janė pagesat pėr importet dhe eksportet e mallrave dhe shėrbimeve dhe nė rastin tonė ėshtė dhe transferimi i pagesave nė formėn e tė ardhurave nga emigrantėt. Nga ana tjetėr, nė llogarinė kapitale regjistrohen shitjet dhe blerjet ndėrkombėtare tė aksioneve, tė obligacioneve, tė tokės etj.. Metodologjia ku mbėshtetet hartimi i statistikave tė bilancit tė pagesave ėshtė krijuar nga FMN-ja dhe njihet me emrin Manuali i Pestė i Bilancit tė Pagesave.

Bilanci Tregtar

Bilanci tregtar pėrbėn njė nga kategorizimet kryesore tė statistikave tė bilancit tė pagesave. Ai tregon diferencėn midis totalit tė eksporteve me totalin e importeve tė regjistruara tė njė vendi pėr njė periudhė kohe tė caktuar. Zakonisht nė literaturė flitet pėr bilancin tregtar tė mallrave dhe tė shėrbimeve, megjithėse nė pėrputhje me metodologjinė qė pėrdoret pėr regjistrimin dhe raportimin e statistikave tė bilancit tė pagesave, bilanci tregtar ėshtė i llogaritur nė mėnyrė tė veēantė si pėr mallrat ashtu dhe pėr shėrbimet.