Si do tė ndikohen investuesit kur bankat Greke tė jenė plotėsisht tė rihapura?

Pasi u arrit ajo qė dukej njė marrėveshje e pamundur pėr ta nxjerrė Greqinė nga kolapsi ekonomik, gjėrat dalėngadalė po kthehen nė normalitetin e tyre.

Si fillim disa banka Greke kanė rihapur llogaritė e tyre nė njė formė tė limituar. Ky ėshtė njė hap i madh pėrpara, duke marrė parasysh qė vendi po pėrballej me njė rėnie drastike tė ekonomisė disa javė mė parė. Gjithėsesi njė pyetje ngelet nė mendje: Sa i madh ėshtė dėmi i shkaktuar nga ditėt kur kishim llogari tė ngrira dhe mbyllje tė bursave? Bursat Greke janė ende tė mbyllura dhe kontrollet mbi kapitalin janė shumė tė rrepta. Ka njė pikėpyetje tė madhe nėse bankat Greke do tė mbijetojnė kur kapitali tė qarkullojė normalisht dhe bursat tė hapen.

Njė tjeter faktor kritik qė mendohet se ka dėmtuar bankat janė kreditė e kėqija ose tė pashlyera. Mesatarja e kredive tė pashlyera nėpėr tė gjithė bankat Greke ėshtė mė shumė se 36% kjo sipas kėrkimit mė tė fundit nga USB. Dhe pjesa mė e keqe ėshtė se raporti do tė vazhdojė tė rritet nė muajt e ardhshėm pėr shkak tė disa kushteve ekonomike qė vendi duhet tė pranonte qė nga Shkurti i vitit 2015.

Nėse humbjet vazhdojnė, kompanitė private tė investimeve do tė kėrkojnė njė garanci publike. Duke pasur parasysh faktin qė Greqia tashmė zotėron pjesė masive tė sektorit bankar Grek, ajo mori pjesė nė programin e rikapitalizimit tė vitit 2013 (Hellenic Financial Stability Fund). HFSF rikapitalizoi pjesėn mė tė madhe tė bankave nė bazė tė ndarjes sė aksioneve tė zakonshme dhe tė drejta shumė tė rrepta votimi. Investuesit private siguruan 10% tė kapitalit.

Ėshtė pothuajse e pamundur qė bankat tė mund tė bindin investuesit tė japin pėrsėri fonde, sidomos pasi mbajtesit e bonove tė thesarit dhe aksionerėt po pėsojnė humbje nga investimet e tyre.

Problemi me aktivet e shtyra tatimore tė Greqisė, (Greeks deferred tax assets) (DTA), pėrbėhet pėr mė shumė se 50% e mbulimit tė kapitalit tė bankave Greke, dhe qė ėshtė gati tė vijė dhe tė kafshojė shtetin, sipas ekspertėve.

Rregullimet Europiane nuk kanė dispozitėn tė njohin DTA si kapital. Gjithėsesi rregulluesit e shtetit Grek e kanė konvertuar DTA nė njė instrument tė quajtur kredi tatimore tė shtyra (DTC). Qėkur qeveria Greke vepron si njė garant nė kėto instrumente ajo merr kapital nė kthim, duke zvogėluar aksionerėt ekzistues.

Gjithėsesi kjo mund tė ndryshojė sepse vendi ėshtė nė presion tė vazhdueshėm sipas UBS. Dhe nėse autoritetet lokale ndryshojnė politikat e tyre do tė tendosnin mė tej kapitalin e mbajtur nė banka.