Cikli menstrual i femrave tė ndryshme dallon nė kohėn qė zgjat dhe intensitetin e tij thotė Alyssa Dweck, njė asistente profesore e obsetrikė-gjinoekologjisė dhe shkencave tė riprodhimit nė Mount Sinai School of Medicine. Njė cikėl normal zgjat 21 deri 35 ditė ndėrsa periodat 2 deri nė 7 ditė.
Disa kanė dhimbje tė tmerrshme gjatė periodave pėr shkak tė asaj qė quhet endometriosis, thotė Dweck, por disa mund tė keni probleme me ciklin normal edhe pa e pasur atė.
Mė poshtė janė disa nga arsyet se pėrse mund tė keni mė shumė ose mė pak dhimbje se shoqet tuaja.
1. Dieta e keqe
"Nėse prej disa muajsh femrat kanė njė dietė tė keqe, kjo mund tė shkaktojė mė shumė rrjedhje menstruale," thotė Dweck. Njė studim mbi vajzat nė moshėn shkollore gjeti se vajzat qė hanė ushqime tė pashėndetshme vuajnė gjithashtu edhe nga simptoma tė shumta paramenstruale. Studime tė tjera tregojnė se pėrbėrėsit qė janė tė mirė pėr shėndetin si Omega 3 dhe kalciumi, reduktojnė dhimbjen e periodave.
2. Mosha
"Vitet e para pasi fillojnė periodat, nuk ndodh ovulimi dhe pėr kėtė arsye ciklet mė tė gjata janė normale," thotė Mamta Mamik, asistente profesore e obsetrikė-gjinoekologjisė dhe shkencave tė riprodhimit nė Icahn School of Medicine nė Mount Sinai. Me kalimin e moshės, periodat bėhen mė tė rregullta dhe zgjasin mė pak. Kjo ndodh deri nė moshėn 40 ose 50 vjeē. Disa femra e kanė fazėn mė tė vėshtirė tė periodave gjatė perimenopausės qė ėshtė faza pėrpara menopauzės. Gjatė kėsaj kohe ato kanė mė shumė dhimbje dhe gjakderdhje.
3. Ushtrimet fizike
"Femrat qė nuk bėjnė ushtrime fizike mund tė kenė perioda mė problematike se femrat qė bėjnė ushtrime", thotė Dweck. Mirėpo kjo nuk duhet t'ju shtyjė tė bėni mė shumė ushtrime. "Ushtrimet e tepėrta mund t'ju reduktojnė periodat ose tė bėjnė qė tė mos vijnė fare, gjė qė lidhet me efektin e hipotalamusit," thotė Mamik. Madje kjo mund tė ēojė edhe nė atė qė duhet amenorrhea (mungesa totale e periodave).
4. Problemet e peshės
Dweck thotė se nė pėrgjithėsi femrat qė janė mbipeshė, janė tė prirura pėr tė pasur perioda mė tė parregullta dhe tė dhimbshme. Kėrkimet tregojnė se kjo lidhet me faktorėt hormonal tė tilla si sasia e insulinės dhe estrogjenit. "Ne do tė shohim femra me ērregullime tė tė ngrėnit ose qė janė atlete dhe kanė indeksin e masės sė trupi 18 ose 19-tė qė u ndėrpriten periodat," thotė Dweck. Disa teori thonė se kjo ėshtė mėnyra e natyrės pėr tė parandaluar shtatėzėninė gjatė periudhės sė stresit. Mė pas mungesa e periodave do tė bėjė qė tė prodhohet mė pak estrogjen i cili ndikon tek kockat duke shkaktuar osteoporozėn.
5. Pilulat
Doktorėt mund t'ju pėrshkruajnė pilulat qė parandalojnė shtatzėninė. "Marrja e kontraceptivėve oral i bėn periodat mė tė menaxhueshme dhe jo me shumė dhimbje," thotė Mamik.
6. Nėse nuk ėshtė asnjė nga mė sipėr
Nėse asnjė nga shpjegimet e mėsipėrme nuk vlen nė rastin tuaj, mund tė jetė ky faktori qė ndikon. "Periodat mund tė ndikohen faktorė patologjikė nė uterus," thotė Mamik. Fibroidet (disa rritje jonormale nė uterus) dhe polipset (nje pjesė e rritur beninje nė uterus) mund t'i bėjnė periodat mė tė dhimbshme se normalja. Sindroma ovariane policistike mund tė shkaktojė perioda tė parregullta dhe mė tė gjata dhe gjakderdhje mė tė madhe.
Si pėrfundim:Tregoni kujdes nėse i keni periodat mė shpesh se ēdo 3 javė ose mė rrallė se ēdo 5 javė, ėshtė koha qė tė lini njė takim me gjinekologun tuaj.