Shteti i ri epirot nė ēerekun e fundit tė shek. IV p.e.sonė.

Pas vdekjes sė Aleksandrit molos, shteti i Epirit u gjet pėrpara vėshtirėsive serioze, tė shkaktuara nga grindjet e brendshme midis grupeve tė ndryshme politike tė shtresave sunduese.

Pas vdekjes sė Aleksandrit molos, shteti i Epirit u gjet pėrpara vėshtirėsive serioze, tė shkaktuara nga grindjet e brendshme midis grupeve tė ndryshme politike tė shtresave sunduese, si edhe nga krijimi i situatave tė jashtme tė jo tė favorshme, qė ēuan nė prishjen e ekuilibrit nė marrėdhėniet midis shtetit tė Epirit dhe tė Maqedonisė.

Nė krye tė luftės kundėr Maqedonisė u vu tani Olymbia. Kjo, fill pas vdekjes sė vėllait, qe kthyer nė vendlindje pėr tiu kundėrvėnė Antipatresit tė Aleksandrit maqedon, me tė cilin ishte nė opozitė. Duke ardhur nė Epir ajo zboi nga regjenca Kleopatrėn (330-328 p.e.sonė) dhe filloi tė sundojė shtetin epirot si tutore e tė nipit tė mitur, Neoptolemit II pėr njė kohė dhe bashkė me Ajakidin tė birin e Arrybės.

Nė vitin 317 p.e.sonė, pėrpjekjet e Olymbisė pėr tė marrė pushtetin nė Maqedoni, u kurorėzuan me sukses, por vetėm pėr pak kohė, pasi qe e detyruar ta lėshojė atė nga presioni ushtarak qė i bėri asaj Kasandri, i biri i Antipatrit.

E ndjekur prej tij Olymbia u strehua nė Pella, ku mė kot priti ndihmėn e Ajakidit, meqenėse njė pjesė e madhe e ushtrisė sė tij kundėrshtoi vendimin pėr tė hyrė nė luftė me Maqedoninė. Kjo revoltė e ushtarėve, aktivizoi nė prapavijė elementėt promaqedonė, tė cilėt e detyruan kėshillin e aleancės mė nė fund tė dėbojė Ajakidin nga froni dhe tė rivendosė lidhjet me Maqedoninė.

Olymbia e lodhur nga rrethimi i gjatė, uria dhe nga sulmet e pareshtura tė armikut, u dorėzua mė nė fund dhe u vra nga kundėrshtarėt e saj. Kjo disfatė nė frontin e luftės, i dha shkas njė vale tė tėrbuar ndjekjesh kundėr pėrkrahėsve tė Ajakidit.

Opozita kėrkoi tė zhdukte edhe tė birin e tij, Pirron dyvjeēar, por nuk arriti, pasi njerėzit e tij e dėrguan fshehurazi tek mbreti ilir Glaukia, me tė cilin Ajakidėt kishin lidhje.

Pėr tė shuar qėndresėn antimaqedone nė vend, Kasandri vendosi nė Epir njė regjim pushtimi. Ai e bėri kėtė siē duket, me qėllim qė tė ishte i lirė nė zbatimin e politikės sė tij pushtuese nė brigjet e Jonit dhe tė Adriatikut. Por ky presion i vazhdueshėm politik dhe shoqėror i Maqedonisė, shkaktoi njė valė tė papėrmbajtur zemėrimi midis popullsisė epirote, e cila u hodh nė opozitė tė hapur me shkelėsit e tė drejtave tė saj.

Kėtė pakėnaqėsi e shfrytėzoi Ajakidi. Ky, pasi u kthye nė atdhe nė vitin 313 p.e.sonė, me ndihmėn e pėrkrahėsve tė tij nga Etolia, mundi tė organizojė me lehtėsi ushtrinė epirote dhe sulmoi kundėrshtarėt e tij tė brendshėm dhe tė jashtėm. Kjo ndodhi nė njė kohė kur Maqedonia sapo kishte filluar luftėn kundėr etolėve dhe ilirėve. Megjithatė kjo fushatė e Ajakidit nuk pati sukses dhe vetė mbreti mbeti i vrarė nė fushėn e betejės.

Gjendja nė Epir nuk ndryshoi as mė vonė, kur nė krye tė shtetit epirot u vendos Alketa II, i biri i Ajakidit. Ai bėri shumė pėrpjekje pėr tu shkėputur nga Maqedonia, por pavarėsisht nga sukseset e pėrkohshme, ai u detyrua mė nė fund tė pranonte paqen me kundėrshtarin nė kushte tė favorshme pėr kėtė. Alketės II iu desh tė ndryshonte dhe politikėn e vet dhe tė bėnte aleancė me Maqedoninė. Ky veprim krijoi njė opozitė tė fortė nė Epir, kundėr sė cilės ai luftoi me ashpėrsi, por pa rezultat. Ndėrkaq, veprimet e tij arbitrare, shkaktuan zemėrimin e popullsisė, qė shpėrtheu nė njė kryengritje hakmarrėse dhe qė pėrfundoi me vrasjen e Alketės II dhe tė bijve tė tij.

Nė vitin 307 p.e.sonė u duk sikur gjendja do tė ndryshonte. Glaukia, duke mos e parė me sy tė mirė fuqizimin e ndikimit maqedon nė Epir, ndėrhyri me forcė nė punėt e brendshme tė tij dhe vendosi nė fronin mbretėror Pirron 12-vjeēar dhe bashkė me tė edhe ndikimin e tij. Por ky nuk zgjati mė shumė se 5 vjet, pasi Kasandri organizoi me njerėzit e vet shfronėsimin e Pirros, nė njė kohė kur ai ende nuk kishte forcuar mirė pozitat e tij, dhe vendosi nė fron Neoptolemin II.

I ndodhur nė kėtė kohė jashtė Epirit, Pirroja u vu nė shėrbim tė sundimtarėve helenistikė, Demetėr Poliorketit dhe Ptolemeut tė Egjiptit pėr disa vite me radhė. Nė kėto vende ai pati rast qė tė shohė e tė mėsojė shumė si nga jeta shoqėrore, ashtu edhe nga arti luftarak i kėtyre vendeve, ku dhe u dallua sė tepėrmi duke treguar shkathtėsi, guxim dhe trimėri tė rrallė nė njė varg betejash.

Nė vitin 297 vdekja e Kasandrit tė Maqedonisė dhe zemėrimi i popullsisė epirote ndaj sundimit arbitrar tė Neoptolemit II, e ndihmuan Pirron qė tė rikthehej nė atdhe. Pėr kėtė veprim ai qe pėrkrahur dhe nga Ptolemeu, i cili shpresonte tė kishte nė personin e Pirros njė mbėshtetje efektive pėr planet e tij nė Greqi. Pasi zbarkoi nė brigjet e Epirit me forcat e veta ushtarake tė sjella nga Egjipti dhe duke gjetur pėrkrahjen e popullit qė, sipas Plutarkut, e priti duke e pėrshėndetur me mbiemrin Shqiponjė, Pirroja u vendos mė nė fund nė fronin e Mbretėrisė Epirote.

Nė fillim ai u pėrpoq tė pėrforconte pozitat e tij nė Epir, dhe kėtė e arriti me durim, duke e ndarė pėr njė kohė fronin me Neoptolemin II, i cili kishte ende pėrkrahės nė qarqet sunduese. Kur ia arriti kėtij qėllimi, dhe, pasi mori vesh se rreth tij po kurdisej njė kurth nga pėrkrahėsit e Neoptolemit, Pirroja e vrau kėtė, dhe pas kėsaj shpejtoi tė pėrqendronte tė tėrė pushtetin mbretėror nė duart e veta.