A do tė arrijnė hakerat ti bėjnė makinat me vetėkontroll tė SHKATĖRROHEN?

Makinat janė tė krijuara qė tė shikojnė njė pengesė fantazmė thjesht duke pėrdorur njė shėnjues me lazer.

" Nje studiues i sigurisė testoi njė numėr tė madh metodash pėr tė virusuar makinat me vetėkontroll.

" Ai zbuloi se teknologjia me komandim tė ndjeshėm mund tė manipulohet qė tė shikojė jehonat e makinave tė rreme dhe pengesa tė tjera.

" Krijuesi i virusit pėrdori njė shenjues lazer qė punonte me njė largėsi prej 100 metrash.

" Virusi mund tė pėrdoret pėr tė bllokuar makinat ose u shkakton atyre ērregullim tė rastėsishėm.

Numri i makinave me vetėkontroll nė rrugė ka filluar gradualisht tė rritet, dhe bashkė me rritjen e numrit rritet edhe rreziku qė kėto makina tė bėhen me virus.

Tashmė, njė studiues sigurie nuk ka zbuluar vetėm sesa e lehtė ėshtė tė ēorientosh teknologjinė e sensorėve tė kontrollit nė makina tė tilla, por ai ka treguar se kjo gjė mund tė bėhet duke pėrdorur pajisje bazike.

Gjatė testeve ai ishte i aftė tė manipulonte sensorėt qė tė shikonin pengesa dhe hije tė makinave tė tjera nga njė distancė prej 100 metrash duke perdorur njė shėnjues lazer.

Sulmi u zbulua nga eksperti i sigurisė Jonathan Petit. Ai pėrdori shenjuesin lazer dhe njė kompjuter tė thjeshtė pėr tė krijuar imazhet e makinave fantazmė dhe pengesave nė sensorėt e makinave me vetėkontroll nga njė distancė prej 100 metrash. Ky imazh tregon qė kamerat dhe sensorėt vėzhgojnė gjatė kohės qė ato janė nė lėvizje.

Ky virus mund tė pėrdoret pėr ti bėrė makinat tė ēorientohen ose tė ndalojnė papritur, pėr shembull, virusi mund ti bėje makinat tė dalin totalisht jashtė funksionit. Ky sulm u zbulua nga kėrkuesi Jonathan Petit ndėrkohė qė ai ishte njė asistent nė Universitetin Cork.

Makinat me vetėkontroll qė u kontrolluan nga kompania Google pėrdorin kombinime tė ndryshme tė pėrbėrėsve duke filluar nga sensorėt, si Light Detection And Ranging(Lidar) dhe teknologjia e ndjeshme e radarėve kontrollues, GPS dhe kamerat stereo. Sensorėt e Lidar krijojnė njė hartė 3D dhe lejojnė makinėn tė shikojė pengesat potenciale dhe ti shmangė ato.

Nga kjo, makina mund tė pėrcaktojė me saktėsi distancėn dhe formėn e objektit.

Sensorėt e radarėve, tė montuar nė pjesėn e pėrparme dhe nė pjesėn e pasme tė makinės, monitorojnė shpejtėsinė e kėtyre pengesave dhe, kur kombinohen edhe me informacionin Lidar, dėrgojnė sinjale nė makinė pėr ta bėrė atė tė ngadalėsojė, tė ndalojė ose tė ndryshojė drejtimin.

Nė shkrimin e tij, Potencial Cyberatticks on autonomus vehicles zoti Petit shpjegoi qė kėto sensorė janė njė rrezik pėr sulm.

Pėr shembull, kamerat mund tė verbohen nga drita shumė e lartė qė lėshohet nga dritat LED ose lazerat, qė janė tė gjendshme nė internet pėr shumė pak para.

Koncepti i zotit Petit punon vetėm nėse njėsia e pulsit tė Lidar ėshtė e pa skriptuar. Shumė nga testet aktuale tė makinave pėrdorin skriptimin nė sensorė, por mė parė duhet tė sigurohen qė makina tė shkojė nė shitjet e pėrgjithshme. Nė Korrik, hakerat morėn kontrollin e makinave dhe i prishėn ato nga njė largėsi prej 16 kilometrash.

Gjatė kėtij kontrolli, ekspertėt e sigurisė e prishėn motorrin dhe penguan frenat nė makinėn Jeep Cherokee, duke e bėrė atė tė rrotullohej. Hakerat nga Shtetet e Bashkuara thanė se ata pėrdorėn thjesht njė laptop dhe njė telefon pėr tu futur nė sistemin operativ tė njė makine Jeep nėpėrmjet lidhjes me intentetin pėrmes Wireless.